Khấu trừ thuế GTGT là một nghiệp vụ quan trọng giúp doanh nghiệp giảm số thuế phải nộp, tối ưu hóa chi phí hoạt động. Tuy nhiên, không phải chi phí đầu vào nào cũng được khấu trừ. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết khấu trừ thuế gtgt là gì, cập nhật các quy định, điều kiện, và nguyên tắc khấu trừ mới nhất năm 2025, giúp kế toán và chủ doanh nghiệp thực hiện đúng luật, tránh rủi ro pháp lý.
Khấu trừ thuế GTGT là gì? Hiểu đúng bản chất để tối ưu chi phí
Để vận hành hiệu quả, việc hiểu rõ bản chất của khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) là yêu cầu cơ bản đối với mọi kế toán và chủ doanh nghiệp. Đây không chỉ là một nghiệp vụ tuân thủ pháp luật mà còn là công cụ tài chính mạnh mẽ.
Định nghĩa khấu trừ thuế GTGT theo Luật Thuế
Theo Luật thuế giá trị gia tăng, khấu trừ thuế GTGT là gì được định nghĩa là việc xác định số thuế GTGT phải nộp vào ngân sách nhà nước dựa trên việc lấy số thuế GTGT đầu ra trừ đi số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
Phương pháp này áp dụng cho các doanh nghiệp thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ đầy đủ theo quy định và đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ. Đây là phương pháp phổ biến nhất hiện nay.
Phân biệt thuế GTGT đầu vào và thuế GTGT đầu ra
Để hiểu về khấu trừ, trước tiên cần phân biệt rõ hai khái niệm cốt lõi:
- Thuế GTGT đầu vào: Là tổng số thuế GTGT ghi trên hóa đơn GTGT hợp lệ khi doanh nghiệp mua hàng hóa, dịch vụ, tài sản cố định phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.
- Thuế GTGT đầu ra: Là tổng số thuế GTGT mà doanh nghiệp tính và thu từ người mua khi bán hàng hóa, dịch vụ. Số thuế này được ghi trên hóa đơn GTGT bán ra.
Về cơ bản, doanh nghiệp đóng vai trò “thu hộ” nhà nước phần thuế GTGT đầu ra và được phép trừ đi phần thuế GTGT đầu vào đã trả cho nhà cung cấp.
Tại sao khấu trừ thuế GTGT lại quan trọng đối với doanh nghiệp?
Khấu trừ thuế GTGT không chỉ là nghĩa vụ mà còn là quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Giảm gánh nặng tài chính: Doanh nghiệp chỉ phải nộp phần chênh lệch giữa thuế đầu ra và thuế đầu vào, giúp giảm số tiền thuế thực nộp, tăng dòng tiền cho hoạt động kinh doanh.
- Tối ưu hóa chi phí: Việc được khấu trừ thuế đầu vào giúp giảm giá vốn của hàng hóa, dịch vụ mua vào, từ đó tăng khả năng cạnh tranh về giá trên thị trường.
- Khuyến khích đầu tư: Doanh nghiệp được khấu trừ thuế GTGT của tài sản cố định, máy móc thiết bị mua sắm, khuyến khích tái đầu tư, mở rộng sản xuất.
- Minh bạch hóa hoạt động: Việc tuân thủ các quy định về hóa đơn, chứng từ để được khấu trừ giúp hoạt động tài chính – kế toán của doanh nghiệp trở nên minh bạch, rõ ràng hơn.
3 Điều kiện bắt buộc để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào 2024
Để một khoản thuế GTGT đầu vào được chấp nhận khấu trừ, doanh nghiệp phải đáp ứng đồng thời cả 3 điều kiện khấu trừ thuế GTGT sau đây, theo quy định tại Thông tư 219/2013/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung).
Điều kiện 1: Có hóa đơn GTGT hợp pháp của hàng hóa, dịch vụ mua vào
Đây là điều kiện tiên quyết. Hóa đơn phải là hóa đơn giá trị gia tăng (hóa đơn đỏ), hợp pháp, hợp lệ và hợp lý. Hóa đơn hợp pháp là hóa đơn có đầy đủ, chính xác các chỉ tiêu như tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán và người mua, tên hàng hóa, dịch vụ, đơn giá, thành tiền, và tiền thuế GTGT.
Điều kiện 2: Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt
Với các hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế GTGT), doanh nghiệp bắt buộc phải có chứng từ thanh toán qua ngân hàng hoặc các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt khác được pháp luật công nhận.
Các hình thức được chấp nhận bao gồm: ủy nhiệm chi, séc, thanh toán thẻ, v.v. Điều này nhằm kiểm soát dòng tiền và chống các hành vi gian lận hóa đơn.
Điều kiện 3: Hàng hóa, dịch vụ mua vào phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh chịu thuế GTGT
Chi phí đầu vào phải liên quan trực tiếp đến hoạt động tạo ra doanh thu chịu thuế GTGT của doanh nghiệp. Nếu hàng hóa, dịch vụ mua vào dùng cho các hoạt động không chịu thuế GTGT hoặc phúc lợi, tiêu dùng nội bộ không phục vụ kinh doanh thì sẽ không được khấu trừ.
Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào doanh nghiệp phải nắm vững
Việc áp dụng khấu trừ thuế phải tuân thủ các nguyên tắc chặt chẽ. Nắm vững các nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào sẽ giúp doanh nghiệp tránh được các sai sót khi kê khai.
Nguyên tắc 1: Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT thì được khấu trừ toàn bộ.
Đây là nguyên tắc cơ bản nhất. Mọi chi phí đầu vào hợp lệ, đáp ứng đủ 3 điều kiện nêu trên và phục vụ cho việc tạo ra doanh thu chịu thuế GTGT thì phần thuế GTGT tương ứng sẽ được khấu trừ 100%.
Nguyên tắc 2: Thuế GTGT đầu vào phát sinh trong kỳ nào được kê khai, khấu trừ khi xác định số thuế phải nộp của kỳ đó.
Doanh nghiệp phải kê khai thuế GTGT đầu vào phát sinh trong kỳ (tháng hoặc quý) để khấu trừ. Trường hợp phát hiện hóa đơn đầu vào bị bỏ sót, doanh nghiệp được phép kê khai, khấu trừ bổ sung trước khi cơ quan thuế công bố quyết định thanh tra, kiểm tra tại trụ sở.
Nguyên tắc 3: Đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào vừa dùng cho hoạt động chịu thuế và không chịu thuế GTGT.
Trong trường hợp này, doanh nghiệp không được khấu trừ toàn bộ. Kế toán phải thực hiện phân bổ số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ. Số thuế được khấu trừ sẽ được tính theo tỷ lệ (%) doanh thu của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT so với tổng doanh thu của kỳ.
Hướng dẫn cách tính khấu trừ thuế GTGT và ví dụ minh họa chi tiết
Hiểu rõ cách tính khấu trừ thuế GTGT giúp kế toán chủ động trong việc xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
Công thức tính số thuế GTGT phải nộp theo phương pháp khấu trừ
Công thức tính toán rất đơn giản và được áp dụng thống nhất:
Số thuế GTGT phải nộp = Số thuế GTGT đầu ra – Số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Trong đó:
- Thuế GTGT đầu ra được xác định bằng tổng doanh thu chịu thuế nhân (x) với thuế suất GTGT tương ứng.
- Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ là tổng số thuế GTGT đầu vào đáp ứng đủ các điều kiện và nguyên tắc khấu trừ.
Ví dụ về khấu trừ thuế GTGT trong thực tế tại doanh nghiệp thương mại
Công ty TNHH ABC trong quý 1/2024 có các nghiệp vụ sau:
- Đầu ra: Bán lô hàng hóa với tổng giá trị chưa thuế là 500.000.000 VNĐ, thuế suất GTGT 10%.
- => Thuế GTGT đầu ra = 500.000.000 * 10% = 50.000.000 VNĐ.
- Đầu vào: Mua hàng hóa, dịch vụ phục vụ kinh doanh với tổng giá trị chưa thuế là 300.000.000 VNĐ, thuế suất GTGT 10%, có đầy đủ hóa đơn, chứng từ thanh toán qua ngân hàng.
- => Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ = 300.000.000 * 10% = 30.000.000 VNĐ.
Tính số thuế phải nộp:
Số thuế GTGT phải nộp = 50.000.000 – 30.000.000 = 20.000.000 VNĐ.
Vậy, công ty ABC phải nộp 20 triệu đồng tiền thuế GTGT cho quý 1/2024.
Hướng dẫn hạch toán và bút toán khấu trừ thuế GTGT
Cuối mỗi kỳ kê khai, kế toán thực hiện bút toán kết chuyển thuế GTGT để xác định số thuế phải nộp hoặc số thuế còn được khấu trừ chuyển kỳ sau. Bút toán này được gọi là bút toán khấu trừ thuế gtgt.
Kế toán sẽ thực hiện bút toán sau:
- Nợ TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp
- Có TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ
- (Số tiền hạch toán là số nhỏ hơn giữa tổng phát sinh Có của TK 3331 và tổng phát sinh Nợ của TK 133 trong kỳ).
Sau bút toán này, nếu TK 3331 có số dư bên Có, đó là số thuế phải nộp. Nếu TK 133 có số dư bên Nợ, đó là số thuế còn được khấu trừ chuyển sang kỳ tiếp theo.
Cảnh báo: Các trường hợp không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào
Doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý các trường hợp không được khấu trừ thuế GTGT để tránh bị truy thu và phạt. Một số trường hợp phổ biến bao gồm:
Tài sản cố định không phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh
Thuế GTGT đầu vào của tài sản cố định (TSCĐ) như máy móc, thiết bị dùng cho mục đích phúc lợi, quốc phòng, an ninh hoặc các hoạt động không chịu thuế sẽ không được khấu trừ.
Hóa đơn không ghi hoặc ghi sai MST, tên, địa chỉ
Hóa đơn GTGT ghi sai, ghi không đầy đủ hoặc không ghi một trong các chỉ tiêu bắt buộc như mã số thuế (MST), tên, địa chỉ của người mua hoặc người bán sẽ không đủ điều kiện để kê khai khấu trừ.
Phần thuế GTGT của ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống vượt mức 1,6 tỷ đồng
Đối với ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống có giá trị vượt 1,6 tỷ đồng, phần thuế GTGT đầu vào tương ứng với phần giá trị vượt trên 1,6 tỷ đồng sẽ không được khấu trừ.
Chi phí mua vào không có chứng từ thanh toán hợp lệ
Như đã đề cập, các hóa đơn có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên nếu thanh toán bằng tiền mặt sẽ bị loại toàn bộ phần thuế GTGT đầu vào, không được khấu trừ. Đây là một trong những lỗi sai phổ biến mà nhiều doanh nghiệp nhỏ mắc phải.
Hàng hóa, dịch vụ mua vào của tổ chức, cá nhân không kinh doanh
Hóa đơn mua vào từ các đối tượng không phải là người nộp thuế GTGT (ví dụ: mua tài sản của cá nhân không kinh doanh) thì sẽ không có thuế GTGT đầu vào để khấu trừ.
Thủ tục, hồ sơ và thời hạn kê khai khấu trừ thuế GTGT
Việc tuân thủ đúng thủ tục và thời hạn là yếu tố bắt buộc để đảm bảo quyền lợi khấu trừ của doanh nghiệp.
Checklist hồ sơ khấu trừ thuế GTGT cần chuẩn bị
Một bộ hồ sơ khấu trừ thuế GTGT đầy đủ thường bao gồm:
- Tờ khai thuế GTGT (Mẫu 01/GTGT).
- Bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa, dịch vụ bán ra (nếu có).
- Bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa, dịch vụ mua vào (nếu có).
- Các hóa đơn GTGT đầu vào, đầu ra.
- Hợp đồng kinh tế (mua, bán).
- Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (ủy nhiệm chi, giấy báo Nợ…).
- Các chứng từ liên quan khác (biên bản giao nhận, phiếu xuất/nhập kho…).
Thời hạn kê khai khấu trừ thuế GTGT theo tháng và quý
Thời hạn kê khai khấu trừ thuế GTGT được quy định như sau:
- Kê khai theo tháng: Chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo.
- Kê khai theo quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của quý tiếp theo.
Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt thời hạn này để tránh các khoản phạt chậm nộp tờ khai.
Xử lý trường hợp kê khai sót hóa đơn đầu vào
Nếu doanh nghiệp phát hiện bỏ sót hóa đơn đầu vào chưa kê khai, có thể thực hiện kê khai bổ sung vào kỳ thuế phát hiện ra sai sót. Tuy nhiên, việc này phải được thực hiện trước khi cơ quan thuế có quyết định thanh tra, kiểm tra.
Câu hỏi thường gặp về khấu trừ thuế GTGT
Tại Luật Dân Việt, chúng tôi thường xuyên nhận được nhiều câu hỏi từ khách hàng. Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến nhất.
Khấu trừ thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp có được không?
Không. Khấu trừ thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp là cách gọi không chính xác. Phương pháp trực tiếp tính thuế GTGT phải nộp dựa trên tỷ lệ % nhân với doanh thu, không thực hiện khấu trừ thuế đầu vào. Chỉ có doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp khấu trừ mới được áp dụng khấu trừ thuế.
Khi nào doanh nghiệp được hoàn thuế GTGT thay vì khấu trừ?
Doanh nghiệp sẽ được xem xét hoàn thuế GTGT nếu số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết sau ít nhất 12 tháng liên tục (hoặc 4 quý liên tục). Ngoài ra, các trường hợp như dự án đầu tư mới, hàng hóa xuất khẩu cũng có cơ chế hoàn thuế riêng.
Doanh nghiệp mới thành lập có được khấu trừ thuế GTGT ngay không?
Doanh nghiệp mới thành lập nếu tự nguyện đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ thuế thì sẽ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào ngay từ kỳ đầu tiên. Nếu không đăng ký, doanh nghiệp sẽ mặc định áp dụng phương pháp trực tiếp.
Tóm lại, khấu trừ thuế GTGT đầu vào là quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp nhưng đi kèm với những điều kiện và nguyên tắc chặt chẽ. Việc nắm vững khấu trừ thuế gtgt là gì và các quy định cập nhật năm 2024 không chỉ giúp doanh nghiệp thực hiện đúng pháp luật thuế mà còn là công cụ hữu hiệu để quản lý dòng tiền và tối ưu hóa chi phí, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và tránh các khoản phạt không đáng có.
Nếu bạn cần tư vấn chuyên sâu hơn về các vấn đề kế toán – thuế hoặc hỗ trợ rà soát, hoàn thiện sổ sách, hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của Luật Dân Việt. Với kinh nghiệm tư vấn cho hàng ngàn doanh nghiệp, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp tối ưu và an toàn nhất.
Thông tin liên hệ Luật Dân Việt:
- Hà Nội:
- 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội
- Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
