Hướng dẫn khai thuế bảo vệ môi trường chi tiết cho doanh nghiệp

Nội dung chính

Doanh nghiệp của bạn đang sản xuất hoặc nhập khẩu xăng dầu, than đá, túi ni lông? Việc nắm vững quy trình khai thuế bảo vệ môi trường (BVMT) theo quy định mới là cực kỳ quan trọng. Đừng bỏ lỡ hướng dẫn chi tiết nhất này, vì nó sẽ giúp bạn làm chủ toàn bộ quy trình từ xác định đối tượng chịu thuế, chuẩn bị hồ sơ theo mẫu 01/TBVMT, cách tính thuế cho hàng nhập khẩu đến thời hạn nộp tờ khai, đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật và tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.

Tất tần tật về Thuế Bảo vệ môi trường doanh nghiệp cần biết

Thuế bảo vệ môi trường là gì? Ai là người phải nộp?

Thuế bảo vệ môi trường là một loại thuế gián thu, được áp dụng đối với các sản phẩm, hàng hóa mà khi sử dụng sẽ gây tác động tiêu cực đến môi trường. Theo Luật Thuế bảo vệ môi trường số 57/2010/QH12, mục tiêu của loại thuế này không chỉ tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước mà còn nhằm nâng cao nhận thức và điều chỉnh hành vi của toàn xã hội, khuyến khích giảm sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm không thân thiện với môi trường.

Người nộp thuế BVMT là các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân thực hiện hoạt động sản xuất hoặc nhập khẩu hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế. Mặc dù doanh nghiệp là người trực tiếp kê khai và nộp thuế cho cơ quan thuế, nhưng người tiêu dùng cuối cùng mới là người thực sự chịu thuế, vì thuế này thường được cộng vào giá bán của sản phẩm.

Danh mục 8 nhóm hàng hóa chịu thuế BVMT theo Luật Thuế bảo vệ môi trường

Không phải tất cả các sản phẩm đều phải chịu thuế BVMT. Pháp luật đã quy định rõ 8 nhóm đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường, bao gồm:

Xăng, dầu, mỡ nhờn: Bao gồm xăng (trừ etanol), nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn và mỡ nhờn.
Than đá: Gồm than nâu, than an-tra-xít (antraxit), than mỡ và các loại than đá khác.
Dung dịch Hydro-chloro-fluoro-carbon (HCFC): Đây là nhóm chất gây suy giảm tầng ô-dôn, thường có trong các thiết bị làm lạnh.
Túi ni lông thuộc diện chịu thuế: Là loại túi, bao bì nhựa mỏng làm từ màng nhựa đơn HDPE, LDPE, LLDPE.
Thuốc diệt cỏ thuộc loại hạn chế sử dụng.
Thuốc trừ mối thuộc loại hạn chế sử dụng.
Thuốc bảo quản lâm sản thuộc loại hạn chế sử dụng.
Thuốc khử trùng kho thuộc loại hạn chế sử dụng.

Các trường hợp nào được miễn thuế BVMT?

Luật Thuế bảo vệ môi trường cũng quy định một số trường hợp không chịu thuế hoặc được miễn thuế nhằm đảm bảo tính hợp lý và khuyến khích các hoạt động có lợi, bao gồm:

Hàng hóa vận chuyển quá cảnh hoặc chuyển khẩu qua cửa khẩu Việt Nam.
Hàng hóa tạm nhập, tái xuất khẩu trong thời hạn quy định.
Hàng hóa do doanh nghiệp sản xuất, gia công trực tiếp xuất khẩu hoặc ủy thác cho cơ sở kinh doanh khác để xuất khẩu.
Túi ni lông đáp ứng tiêu chí thân thiện với môi trường theo chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền.
Bao bì đóng gói sẵn hàng hóa.

Hướng dẫn kê khai thuế bảo vệ môi trường chi tiết từ A-Z

Hồ sơ khai thuế BVMT cần chuẩn bị những gì? Cập nhật mẫu 01/TBVMT

Để thực hiện thủ tục khai thuế bảo vệ môi trường, doanh nghiệp cần chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ theo quy định. Theo Thông tư 80/2021/TT-BTC, hồ sơ khai thuế BVMT bao gồm:

Tờ khai thuế bảo vệ môi trường theo Mẫu số 01/TBVMT ban hành kèm theo Thông tư 80/2021/TT-BTC.
Phụ lục bảng xác định số thuế BVMT phải nộp (nếu có, ví dụ như Mẫu 01-1/TBVMT đối với than).
Các tài liệu khác liên quan đến việc tính thuế và xác định đối tượng chịu thuế (nếu cơ quan thuế yêu cầu).

Doanh nghiệp phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của thông tin kê khai.

Thời hạn nộp tờ khai thuế BVMT theo tháng và theo từng lần phát sinh

Thời hạn nộp tờ khai thuế bảo vệ môi trường được quy định rõ tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP, phụ thuộc vào kỳ tính thuế của doanh nghiệp:

Kê khai theo tháng: Đối với hàng hóa sản xuất, bán ra trong nước, doanh nghiệp thực hiện khai thuế theo tháng. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
Kê khai theo từng lần phát sinh: Áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu (trừ xăng dầu của doanh nghiệp đầu mối). Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế là thời điểm đăng ký tờ khai hải quan.

Nơi nộp hồ sơ khai thuế: Doanh nghiệp cần nộp ở đâu?

Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế BVMT được xác định dựa trên loại hình hoạt động và cơ cấu của doanh nghiệp:

Trường hợp thông thường: Doanh nghiệp nộp hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp.
Đối với xăng dầu: Các công ty kinh doanh xăng dầu đầu mối sẽ kê khai tại cơ quan thuế địa phương nơi doanh nghiệp kê khai thuế GTGT.
Đối với than đá: Doanh nghiệp khai thuế tại nơi có cơ sở sản xuất, kinh doanh than, áp dụng cho cả trường hợp tiêu dùng nội bộ.
Doanh nghiệp có đơn vị phụ thuộc ở tỉnh khác: Nếu đơn vị phụ thuộc không hạch toán kế toán riêng được, công ty mẹ sẽ thực hiện khai thuế tập trung tại trụ sở chính và phân bổ nghĩa vụ thuế cho các địa phương liên quan theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Hướng dẫn kê khai thuế bảo vệ môi trường qua mạng nhanh chóng

Hiện nay, việc kê khai thuế bảo vệ môi trường qua mạng đã trở nên phổ biến, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và đơn giản hóa thủ tục. Quy trình thực hiện như sau:

Đăng nhập hệ thống: Truy cập vào Cổng thông tin của Tổng cục Thuế và đăng nhập bằng tài khoản (chữ ký số) của doanh nghiệp.
Chọn tờ khai: Tại mục “Khai thuế”, chọn “Kê khai trực tuyến”, sau đó tìm và chọn tờ khai 01/TBVMT – Tờ khai thuế bảo vệ môi trường.
Điền thông tin: Hoàn thành các chỉ tiêu trên tờ khai điện tử. Hệ thống sẽ hỗ trợ kiểm tra lỗi và tính toán một số chỉ tiêu cơ bản.
Ký và nộp tờ khai: Sử dụng chữ ký số để ký điện tử lên tờ khai và nhấn “Nộp tờ khai”. Hệ thống sẽ gửi thông báo xác nhận đã tiếp nhận.

Cách tính và hạch toán thuế bảo vệ môi trường chính xác nhất

Công thức tính thuế BVMT phải nộp

Thuế BVMT được tính theo phương pháp thuế suất tuyệt đối, công thức rất đơn giản và dễ áp dụng:

Số thuế BVMT phải nộp = Số lượng đơn vị hàng hóa tính thuế x Mức thuế tuyệt đối trên một đơn vị hàng hóa

Trong đó:

Số lượng đơn vị hàng hóa tính thuế: Là số lượng hàng hóa sản xuất bán ra, trao đổi, tiêu dùng nội bộ, tặng cho hoặc số lượng hàng hóa nhập khẩu.
Mức thuế tuyệt đối: Được quy định cụ thể cho từng loại hàng hóa trong Biểu thuế bảo vệ môi trường do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành.

Cách tính thuế bảo vệ môi trường đối với hàng nhập khẩu

Cách tính thuế bảo vệ môi trường đối với hàng nhập khẩu về cơ bản tương tự hàng sản xuất trong nước, nhưng cần lưu ý một số điểm quan trọng:

Thời điểm tính thuế: Là thời điểm đăng ký tờ khai hải quan.
Căn cứ tính thuế: Là số lượng hàng hóa thực tế nhập khẩu vào Việt Nam.
Người nộp thuế: Là tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa. Trong trường hợp ủy thác nhập khẩu, người nhận ủy thác có trách nhiệm nộp thuế.

Kế toán sẽ căn cứ vào tờ khai hải quan và thông báo thuế của cơ quan hải quan để xác định số thuế phải nộp và tiến hành hạch toán.

Hướng dẫn hạch toán chi tiết thuế BVMT cho kế toán

Việc hạch toán thuế bảo vệ môi trường là nghiệp vụ quan trọng đối với kế toán thuế. Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC, tài khoản sử dụng chính là TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường.

Khi mua hàng hóa (bao gồm hàng nhập khẩu) chịu thuế BVMT:
- Số thuế BVMT phải nộp được tính vào giá gốc của hàng tồn kho, tài sản cố định.
- Nợ các TK 152, 156, 211,…
- Có TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường.
Khi bán hàng hóa chịu thuế BVMT:
- Kế toán phản ánh doanh thu không bao gồm thuế BVMT và ghi nhận riêng số thuế phải nộp.
- Nợ các TK 111, 112, 131 (Tổng giá thanh toán)
- Có TK 511 (Doanh thu bán hàng)
- Có TK 3331 (Thuế GTGT phải nộp)
- Có TK 33381 (Thuế BVMT phải nộp).
Khi nộp thuế BVMT vào ngân sách nhà nước:
- Nợ TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường
- Có các TK 111, 112.
Trường hợp được hoàn thuế BVMT:
- Nợ TK 33381
- Có TK 711 – Thu nhập khác.

Quy định đặc thù cho các mặt hàng phổ biến: Xăng dầu, than đá và túi ni lông

Quy định khai thuế BVMT đối với xăng dầu

Khai thuế BVMT đối với xăng dầu có quy định riêng. Các công ty kinh doanh xăng dầu đầu mối là người nộp thuế. Theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Thông tư 80/2021/TT-BTC, nếu công ty đầu mối có đơn vị phụ thuộc ở các tỉnh khác, họ phải thực hiện phân bổ số thuế BVMT phải nộp cho từng địa phương nơi có đơn vị phụ thuộc bán hàng ra.

Kê khai và phân bổ thuế BVMT đối với than đá

Đối với than đá, việc kê khai thuế được thực hiện tại cơ quan thuế địa phương nơi khai thác. Trường hợp một công ty đầu mối thu mua than từ nhiều công ty khai thác khác nhau, công ty đầu mối sẽ kê khai tổng hợp và phân bổ số thuế phải nộp cho từng địa phương nơi có hoạt động khai thác than.

Lưu ý khi khai thuế BVMT cho túi ni lông (túi nylon)

Thuế túi ni lông là một trong những khoản thuế BVMT phổ biến nhất. Doanh nghiệp cần lưu ý:

Đối tượng chịu thuế là “túi ni lông xốp”, tức loại túi, bao bì nhựa mỏng làm từ màng nhựa đơn HDPE, LDPE, LLDPE.
Bao bì đóng gói sẵn sản phẩm hoặc túi ni lông được chứng nhận thân thiện môi trường sẽ không thuộc đối tượng chịu thuế.
Đối với túi ni lông đa lớp, thuế chỉ tính trên tỷ lệ % trọng lượng của màng nhựa đơn (HDPE, LDPE, LLDPE) có trong túi. Doanh nghiệp phải tự xác định và chịu trách nhiệm về tỷ lệ này.

Việc kê khai và nộp thuế bảo vệ môi trường là nghĩa vụ pháp lý quan trọng, góp phần vào sự phát triển bền vững. Nắm vững các quy định về đối tượng, hồ sơ theo mẫu 01/TBVMT và thời hạn nộp thuế không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội. Với kinh nghiệm tư vấn cho hàng ngàn doanh nghiệp, chúng tôi tại Luật Dân Việt tin rằng việc tuân thủ đúng và đủ các quy định về khai thuế bảo vệ môi trường sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động ổn định và tránh được các rủi ro không đáng có. Hy vọng rằng, với những hướng dẫn chi tiết trong bài viết, doanh nghiệp có thể tự tin thực hiện quy trình này một cách chính xác và hiệu quả.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ chuyên sâu về các thủ tục thuế, hãy liên hệ ngay với chúng tôi tại Luật Dân Việt để được tư vấn pháp lý và kế toán kịp thời!
Thông tin liên hệ Luật Dân Việt: