Bạn là cá nhân làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp và có tổng doanh thu trên 100 triệu đồng/năm từ nhiều nguồn nhưng chưa được khấu trừ thuế tại nguồn? Việc khai thuế năm đối với cá nhân trực tiếp ký hợp đồng làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp và hoạt động kinh doanh khác là một nghĩa vụ quan trọng. Bài viết này sẽ là kim chỉ nam giúp bạn hiểu rõ nghĩa vụ và quy trình khai thuế năm theo quy định mới nhất tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật và tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.
Ai phải trực tiếp khai thuế năm và thời hạn là khi nào?
Nắm rõ đối tượng và thời hạn nộp hồ sơ là bước đầu tiên để tuân thủ đúng quy định về thuế. Việc này giúp các cá nhân kinh doanh, đặc biệt là các đại lý, chủ động trong việc chuẩn bị hồ sơ và thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước, tránh các khoản phạt chậm nộp không đáng có.
Phân biệt rõ: Khi nào doanh nghiệp khấu trừ, khi nào cá nhân phải tự khai thuế?
Theo quy định hiện hành, nghĩa vụ khai và nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoa hồng đại lý được phân chia rõ ràng:
-
Doanh nghiệp khấu trừ tại nguồn: Các công ty xổ số kiến thiết, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp bán hàng đa cấp có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi chi trả hoa hồng cho cá nhân làm đại lý. Trong trường hợp này, cá nhân không cần phải tự khai thuế đối với khoản thu nhập đã được khấu trừ.
-
Cá nhân tự khai thuế: Trường hợp cá nhân nhận thu nhập từ hoa hồng, tiền thưởng từ các tổ chức, doanh nghiệp nhưng chưa được khấu trừ thuế tại nguồn thì phải tự thực hiện khai thuế. Đây là điểm mấu chốt mà nhiều đại lý thường bỏ sót.
Xác định đối tượng phải nộp tờ khai thuế năm Mẫu 01/CNKD
Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán và cá nhân hoạt động đại lý thuộc diện phải trực tiếp khai thuế năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Kinh doanh không trọn năm: Cá nhân kinh doanh trong năm dương lịch chưa đủ 12 tháng (bao gồm cả trường hợp mới ra kinh doanh, kinh doanh không thường xuyên, kinh doanh theo thời vụ) có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
- Thay đổi quy mô hoặc ngành nghề: Cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán có thay đổi về quy mô hoặc ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh trong năm.
- Chưa được khấu trừ tại nguồn: Cá nhân làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp, nhận tiền hoa hồng trực tiếp từ các tổ chức chi trả nhưng chưa được các tổ chức này khấu trừ thuế TNCN tại nguồn.
Điểm quan trọng cần lưu ý là ngưỡng doanh thu để xác định nghĩa vụ khai thuế là tổng doanh thu kinh doanh trong năm dương lịch trên 100 triệu đồng.
Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế năm quan trọng cần nhớ
Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế năm đối với cá nhân trực tiếp khai thuế là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của năm dương lịch tiếp theo. Cụ thể, đối với thu nhập phát sinh trong năm 2025, thời hạn nộp thuế đại lý cho hồ sơ khai thuế năm là ngày 31/01/2026.
Việc nộp hồ sơ chậm so với thời hạn quy định có thể dẫn đến các khoản phạt vi phạm hành chính về thuế. Do đó, các đại lý cần đặc biệt lưu ý mốc thời gian này.
Hướng dẫn 4 bước kê khai thuế năm chi tiết cho đại lý
Để quy trình khai thuế đại lý diễn ra suôn sẻ, bạn cần thực hiện tuần tự và chính xác theo các bước dưới đây. Với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều khách hàng là cá nhân kinh doanh, Luật Dân Việt nhận thấy việc chuẩn bị kỹ lưỡng ở mỗi bước sẽ giúp tiết kiệm thời gian và tránh sai sót.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khai thuế đầy đủ gồm những gì?
Hồ sơ khai thuế đối với cá nhân làm đại lý xổ số, bảo hiểm, bán hàng đa cấp và các hoạt động kinh doanh khác theo phương pháp khoán khá đơn giản. Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, hồ sơ bao gồm:
- Tờ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (Mẫu 01/CNKD) ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC. Đây là mẫu tờ khai thuế TNCN cho đại lý áp dụng chung.
- Bản sao hợp đồng kinh tế/hợp đồng đại lý ký kết với các công ty xổ số, bảo hiểm, bán hàng đa cấp.
- Bản sao các chứng từ, tài liệu chứng minh doanh thu như bảng kê hoa hồng, biên bản đối soát doanh thu…
- Bản sao giấy tờ tùy thân như Căn cước công dân hoặc Chứng minh nhân dân của người nộp thuế.
Việc chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ này sẽ giúp quá trình điền tờ khai và nộp hồ sơ tại cơ quan thuế diễn ra nhanh chóng hơn.
Bước 2: Cách tính thuế TNCN phải nộp cho từng loại hình đại lý
Số thuế TNCN và thuế GTGT phải nộp được xác định dựa trên doanh thu tính thuế và tỷ lệ thuế áp dụng cho từng ngành nghề. Công thức chung như sau:
- Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT
- Thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN
Doanh thu tính thuế là tổng các khoản tiền bán hàng, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế, bao gồm cả các khoản thưởng, hỗ trợ và các khoản bồi thường mà cá nhân được hưởng.
Tỷ lệ % để tính thuế trên doanh thu đối với từng lĩnh vực cụ thể như sau:
| Ngành nghề | Tỷ lệ % tính thuế GTGT | Tỷ lệ % tính thuế TNCN |
|---|---|---|
| Đại lý xổ số | Không chịu thuế GTGT | 5% |
| Đại lý bảo hiểm | Không chịu thuế GTGT | 5% |
| Đại lý bán hàng đa cấp | 5% | 2% |
| Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% | 0.5% |
Nguồn: Phụ lục I ban hành kèm Thông tư 40/2021/TT-BTC
Ví dụ, cách tính thuế TNCN đại lý bảo hiểm như sau: Nếu tổng hoa hồng trong năm của bạn là 150 triệu đồng, số thuế TNCN hoa hồng đại lý bảo hiểm tính như thế nào? Câu trả lời là: 150.000.000 x 5% = 7.500.000 đồng. Hoạt động này không chịu thuế GTGT.
Bước 3: Hướng dẫn chi tiết cách điền tờ khai thuế Mẫu 01/CNKD
Tờ khai 01/CNKD là mẫu khai thuế chính thức. Dưới đây là hướng dẫn điền các chỉ tiêu quan trọng:
- ** Kỳ tính thuế:** Ghi năm cần kê khai (ví dụ: 2025).
- ** Lần đầu:** Tích vào ô này nếu bạn nộp tờ khai lần đầu trong kỳ.
- ** đến:** Ghi đầy đủ thông tin cá nhân: Họ tên, mã số thuế TNCN, địa chỉ, quận/huyện, tỉnh/thành phố, điện thoại.
- ** đến:** Ghi thông tin của Đại lý thuế (nếu có).
- I. KÊ KHAI THUẾ GTGT, THUẾ TNCN PHÁT SINH TỪ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH:
- Cột “Chỉ tiêu”: Liệt kê các ngành nghề kinh doanh bạn đang hoạt động (ví dụ: Đại lý xổ số, Đại lý bảo hiểm).
- Cột “Doanh thu tính thuế”: Ghi tổng doanh thu tương ứng của từng ngành nghề trong năm.
- Cột “Tỷ lệ tính thuế”: Ghi tỷ lệ thuế GTGT và TNCN tương ứng với ngành nghề đã kê ở trên.
- Cột “Số thuế phát sinh trong kỳ”: Hệ thống hoặc bạn tự tính toán số thuế phải nộp dựa trên doanh thu và tỷ lệ thuế.
- ** đến:** Dành cho hoạt động cho thuê tài sản (nếu có).
- : Tổng hợp số thuế GTGT phải nộp trong kỳ.
- : Tổng hợp số thuế TNCN phải nộp trong kỳ.
Sau khi điền đầy đủ, người nộp thuế ký và ghi rõ họ tên.
Bước 4: Nộp hồ sơ và tiền thuế ở đâu, bằng cách nào?
Nơi nộp hồ sơ:
- Hồ sơ giấy: Nộp tại Chi cục Thuế quản lý trực tiếp nơi cá nhân kinh doanh đặt địa điểm kinh doanh.
- Hồ sơ điện tử: Cá nhân có thể nộp qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế hoặc các nhà cung cấp dịch vụ T-VAN.
Cách nộp tiền thuế:
- Nộp điện tử: Thông qua ứng dụng eTax Mobile, dịch vụ Internet Banking của các ngân hàng đã liên kết với Tổng cục Thuế.
- Nộp trực tiếp: Tại các điểm thu của Kho bạc Nhà nước hoặc các ngân hàng thương mại được Kho bạc Nhà nước ủy nhiệm thu.
Với kinh nghiệm tư vấn tại Luật Dân Việt, chúng tôi khuyến khích khách hàng sử dụng phương thức nộp thuế điện tử vì sự tiện lợi, nhanh chóng và dễ dàng tra cứu lịch sử giao dịch.
Giải đáp các vướng mắc thường gặp khi khai thuế TNCN đại lý
Quá trình kê khai thuế TNCN đại lý thường phát sinh nhiều câu hỏi. Dưới đây là giải đáp cho một số vướng mắc phổ biến nhất.
Tổng doanh thu trên 100 triệu mới phải nộp thuế, vậy có phải nộp tờ khai không?
Theo quy định, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN. Tuy nhiên, nếu bạn thuộc đối tượng phải khai thuế năm (như kinh doanh không trọn năm, thay đổi ngành nghề, chưa được khấu trừ tại nguồn) thì vẫn phải nộp tờ khai thuế dù doanh thu dưới 100 triệu đồng để cơ quan thuế có cơ sở quản lý.
Làm đại lý cho nhiều công ty thì tổng hợp doanh thu và khai thuế như thế nào?
Nếu bạn làm đại lý cho nhiều công ty (ví dụ: vừa làm đại lý bảo hiểm cho công ty A, vừa làm đại lý xổ số cho công ty B), bạn phải tổng hợp toàn bộ doanh thu từ tất cả các nguồn này để xác định nghĩa vụ thuế. Trên tờ khai 01/CNKD, bạn sẽ kê khai doanh thu của từng hoạt động riêng biệt trên từng dòng tương ứng với mã ngành và tỷ lệ thuế khác nhau.
Hoa hồng đại lý bảo hiểm, xổ số áp dụng tỷ lệ thuế bao nhiêu?
Như đã đề cập ở trên, theo Phụ lục I ban hành kèm Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế cá nhân đại lý xổ số và thuế năm đại lý bảo hiểm áp dụng chung một mức tỷ lệ tính thuế TNCN là 5% trên doanh thu tính thuế. Cả hai hoạt động này đều không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT.
Cá nhân làm đại lý có phải quyết toán thuế TNCN cuối năm không?
Đây là một câu hỏi rất phổ biến: cá nhân làm đại lý có phải quyết toán thuế không? Câu trả lời là KHÔNG. Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (bao gồm cả các đại lý tự khai thuế năm) không phải quyết toán thuế TNCN đối với thu nhập từ hoạt động kinh doanh này. Nghĩa vụ thuế của bạn được hoàn thành sau khi nộp tờ khai năm và nộp đủ số thuế phát sinh.
Việc tự khai thuế năm đối với cá nhân trực tiếp ký hợp đồng làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp và hoạt động kinh doanh khác là nghĩa vụ bắt buộc đối với các cá nhân có tổng doanh thu trên 100 triệu đồng/năm mà chưa được các công ty chi trả khấu trừ. Nắm vững quy trình, chuẩn bị đủ hồ sơ theo Mẫu 01/CNKD và nộp đúng hạn không chỉ giúp bạn tuân thủ chính sách thuế cho cá nhân kinh doanh mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp trong hoạt động của mình.
Để đảm bảo quy trình khai thuế của bạn được thực hiện chính xác và tối ưu nhất, hãy liên hệ với các chuyên gia tư vấn thuế của chúng tôi tại Luật Dân Việt ngay hôm nay! Với kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực kế toán thuế, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ bạn.
Thông tin liên hệ Luật Dân Việt:
- Hà Nội:
- 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội
- Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
Luật Dân Việt – Hỗ trợ kê khai thuế năm cho cá nhân đại lý, đảm bảo đúng hạn và biểu mẫu.
