Dịch bệnh Covid-19 và các yếu tố bất khả kháng đã tạo ra gánh nặng tài chính không nhỏ cho doanh nghiệp và cá nhân. Thấu hiểu khó khăn này, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực, trong đó có quy định về việc không tính tiền chậm nộp thuế và miễn tiền chậm nộp. Đây là giải pháp quan trọng, giúp người nộp thuế giảm bớt áp lực, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh và vượt qua giai đoạn thử thách.
Việc nắm vững các quy định này không chỉ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp mà còn là quyền lợi chính đáng cần được bảo vệ. Tại Luật Dân Việt, chúng tôi nhận thấy nhiều khách hàng vẫn còn nhầm lẫn giữa các khái niệm, dẫn đến việc bỏ lỡ cơ hội hoặc áp dụng sai quy định. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết nhất về vấn đề này.
Tổng hợp các trường hợp được miễn và không tính tiền chậm nộp thuế mới nhất
Pháp luật về thuế, cụ thể là Luật Quản lý thuế 2019, quy định hai cơ chế hỗ trợ chính liên quan đến khoản tiền phát sinh do nộp thuế muộn: “miễn tiền chậm nộp” và “không tính tiền chậm nộp“. Mặc dù nghe có vẻ giống nhau, hai trường hợp này có bản chất, điều kiện và thủ tục áp dụng hoàn toàn khác biệt.
Việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp người nộp thuế xác định đúng trường hợp của mình và chuẩn bị hồ sơ pháp lý phù hợp. Dưới đây, chúng ta sẽ đi sâu vào từng trường hợp cụ thể.
Trường hợp được miễn tiền chậm nộp thuế do gặp thiên tai, dịch bệnh, bất khả kháng
Miễn tiền chậm nộp thuế được áp dụng cho các trường hợp người nộp thuế đã phát sinh khoản nợ tiền chậm nộp nhưng gặp phải các sự kiện bất khả kháng dẫn đến không có khả năng nộp ngân sách nhà nước. Theo Khoản 8 Điều 59 của Luật Quản lý thuế 2019, các trường hợp này bao gồm:
- Người nộp thuế bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ. Thiệt hại vật chất ở đây là những tổn thất về tài sản có thể tính được bằng tiền như nhà xưởng, máy móc, hàng hóa, vật tư. Đại dịch Covid-19 là một ví dụ điển hình cho trường hợp này.
- Các trường hợp bất khả kháng khác theo quy định của Chính phủ, chẳng hạn như chiến tranh, bạo loạn, đình công mà người nộp thuế phải ngừng sản xuất kinh doanh.
Điều kiện cốt lõi để được miễn tiền chậm nộp thuế do thiên tai hay dịch bệnh là phải có thiệt hại vật chất thực tế và người nộp thuế không còn khả năng tài chính để nộp khoản tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước.
Trường hợp không tính tiền chậm nộp thuế theo Luật Quản lý thuế
Khác với “miễn”, trường hợp “không tính tiền chậm nộp” có nghĩa là khoản tiền lãi chậm nộp sẽ không phát sinh ngay từ đầu trong một khoảng thời gian nhất định. Khoản 5 Điều 59 Luật Quản lý thuế 2019 quy định rõ hai trường hợp chính không phải nộp tiền chậm nộp:
- Người nộp thuế cung ứng hàng hóa, dịch vụ được thanh toán bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước nhưng chưa được thanh toán. Điều này áp dụng cho cả nhà thầu chính và nhà thầu phụ được quy định trong hợp đồng. Số tiền nợ thuế không bị tính chậm nộp không được vượt quá số tiền mà ngân sách nhà nước chưa thanh toán cho người nộp thuế.
- Trong thời gian chờ kết quả giám định, phân tích; chờ có giá chính thức; chờ xác định được khoản thanh toán thực tế hoặc các khoản điều chỉnh cộng vào trị giá hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
Đây là một trong những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp quan trọng, giúp tháo gỡ khó khăn về dòng tiền khi phụ thuộc vào các khoản thanh toán từ ngân sách.
Hướng dẫn chi tiết hồ sơ và thủ tục xin miễn, không tính tiền chậm nộp
Để được hưởng quyền lợi, việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ xin không tính chậm nộp hay miễn phạt là yếu tố quyết định. Với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, Luật Dân Việt khuyến nghị quý khách hàng cần cẩn trọng trong từng bước để đảm bảo hồ sơ được chấp thuận nhanh chóng.
Thủ tục và hồ sơ đề nghị miễn tiền chậm nộp (do thiên tai, dịch bệnh…)
Người nộp thuế cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và gửi đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp. Hồ sơ miễn tiền chậm nộp thuế bao gồm các tài liệu sau:
- Văn bản đề nghị miễn tiền chậm nộp theo Mẫu số 01/MTCN ban hành kèm theo Thông tư 80/2021/TT-BTC.
- Biên bản kiểm kê, đánh giá giá trị vật chất bị thiệt hại do người nộp thuế hoặc đại diện hợp pháp lập.
- Văn bản xác nhận về việc xảy ra thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh của cơ quan có thẩm quyền tại địa phương như Công an xã/phường, UBND cấp xã, hoặc Ban quản lý khu công nghiệp.
- Hồ sơ bồi thường thiệt hại được cơ quan bảo hiểm chấp nhận (nếu có).
- Các chứng từ liên quan đến việc bồi thường thiệt hại (nếu có).
Thủ tục miễn tiền chậm nộp thuế yêu cầu nộp hồ sơ trong vòng 60 ngày kể từ ngày xảy ra sự kiện bất khả kháng. Cơ quan thuế sẽ xem xét và ra quyết định miễn hoặc thông báo không chấp thuận trong vòng 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ.
Thủ tục và hồ sơ đối với trường hợp không tính tiền chậm nộp (chưa được NSNN thanh toán)
Đối với trường hợp cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước nhưng chưa được thanh toán, thủ tục đơn giản hơn:
- Thành phần hồ sơ: Người nộp thuế cần có văn bản xác nhận của đơn vị sử dụng vốn ngân sách về việc chưa thanh toán. Văn bản này cần nêu rõ số tiền, thời gian và lý do chưa thanh toán.
- Thủ tục: Người nộp thuế tự xác định số tiền chậm nộp không bị tính trong thời gian chưa được thanh toán và chịu trách nhiệm về việc này. Sau khi nhận được thanh toán từ ngân sách, người nộp thuế phải nộp ngay khoản thuế còn nợ và thông báo cho cơ quan thuế để dừng việc không tính tiền chậm nộp.
Phân biệt rõ các khái niệm và những lưu ý quan trọng
Hiểu sai các khái niệm có thể dẫn đến việc áp dụng sai quy định, gây thiệt hại không đáng có. Dưới đây là những phân biệt quan trọng mà người nộp thuế cần nắm rõ.
Phân biệt “Miễn tiền chậm nộp” và “Không tính tiền chậm nộp”
| Tiêu chí | Miễn tiền chậm nộp | Không tính tiền chậm nộp |
|---|---|---|
| Bản chất | Khoản tiền chậm nộp đã phát sinh, nhưng được Nhà nước xóa nợ do người nộp thuế gặp khó khăn bất khả kháng. | Khoản tiền chậm nộp không phát sinh trong một khoảng thời gian nhất định do các lý do khách quan được luật định. |
| Đối tượng | Bị thiệt hại vật chất do thiên tai, dịch bệnh, tai nạn bất ngờ, trường hợp bất khả kháng khác. | Cung cấp hàng hóa/dịch vụ cho NSNN nhưng chưa được thanh toán, hoặc các trường hợp chờ kết quả giám định hải quan. |
| Thủ tục | Phải lập hồ sơ đề nghị phức tạp, có xác nhận của nhiều bên và chờ quyết định của cơ quan thuế. | Chủ yếu dựa vào văn bản xác nhận của chủ đầu tư/đơn vị sử dụng vốn NSNN. Người nộp thuế tự xác định và chịu trách nhiệm. |
Phân biệt “tiền chậm nộp thuế” (0,03%/ngày) và “tiền chậm nộp tiền phạt” (0,05%/ngày)
Đây là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau trong Luật Quản lý thuế:
- Tiền chậm nộp thuế: Áp dụng khi người nộp thuế nộp tiền thuế vào ngân sách muộn hơn thời hạn quy định. Mức tính là 0,03%/ngày trên số tiền thuế chậm nộp. Đây là khoản tiền lãi phát sinh do chiếm dụng vốn của nhà nước, không phải là một hình thức xử phạt vi phạm hành chính.
- Tiền chậm nộp tiền phạt: Áp dụng khi người nộp thuế chậm nộp khoản tiền phạt vi phạm hành chính về thuế. Mức tính là 0,05%/ngày trên số tiền phạt chậm nộp. Đây là tiền lãi phát sinh trên khoản tiền phạt.
Việc miễn tiền chậm nộp thuế không đồng nghĩa với việc được miễn tiền phạt vi phạm hành chính hoặc tiền chậm nộp của khoản phạt đó, trừ khi có quy định riêng.
Các chính sách hỗ trợ khác liên quan (gia hạn nộp thuế, miễn giảm thuế…)
Bên cạnh việc không tính tiền chậm nộp, Chính phủ còn nhiều chính sách hỗ trợ khác, đặc biệt trong bối cảnh gia hạn nộp thuế do Covid-19 và thiên tai.
- Gia hạn nộp thuế: Cho phép người nộp thuế lùi thời hạn nộp thuế (GTGT, TNDN, TNCN, tiền thuê đất) trong một khoảng thời gian nhất định. Các nghị định như Nghị định 92/2021/NĐ-CP đã quy định chi tiết về việc này. Trong thời gian được gia hạn, người nộp thuế không bị tính tiền chậm nộp.
- Miễn, giảm thuế: Nhà nước có thể quyết định miễn hoặc giảm một phần hoặc toàn bộ số thuế phải nộp (ví dụ giảm 30% thuế TNDN năm 2021 cho doanh nghiệp đáp ứng điều kiện). Chính sách này được quy định cụ thể tại các Nghị quyết của Quốc hội và Nghị định của Chính phủ như Nghị quyết 406 và Nghị định 92/2021/NĐ-CP.
Việc nắm rõ các quy định về miễn và không tính tiền chậm nộp thuế là rất quan trọng, giúp doanh nghiệp và cá nhân bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, đặc biệt khi đối mặt với các khó khăn khách quan. Chính sách này thể hiện sự đồng hành của Nhà nước, tạo điều kiện để người nộp thuế phục hồi và phát triển, góp phần ổn định kinh tế – xã hội.
Để được tư vấn chi tiết về trường hợp của bạn và hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ nhanh chóng, chính xác, hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia pháp lý và kế toán của chúng tôi tại Luật Dân Việt. Với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực kế toán thuế và pháp lý doanh nghiệp, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp tối ưu nhất.
Thông tin liên hệ Luật Dân Việt – Tư vấn pháp lý hàng đầu Việt Nam:
- Hà Nội:
- 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội
- Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
Luật Dân Việt – Tư vấn hồ sơ xin miễn tiền chậm nộp, đại diện làm việc với cơ quan thuế.
