Bạn đang ấp ủ ý tưởng kinh doanh nhưng bối rối trước ma trận thủ tục pháp lý? Đừng lo! Bài viết này là cẩm nang toàn diện, hướng dẫn bạn từng bước cách đăng ký giấy phép kinh doanh cho cả hộ cá thể và công ty theo quy định mới nhất của Luật Doanh nghiệp. Chúng tôi sẽ biến quy trình phức tạp này trở nên đơn giản, giúp bạn khởi nghiệp thuận lợi và đúng pháp luật ngay từ đầu.
Giấy Phép Kinh Doanh là gì? Trường hợp nào BẮT BUỘC phải đăng ký?
Trước khi đi vào hướng dẫn chi tiết, việc hiểu rõ bản chất của giấy phép kinh doanh và xác định xem trường hợp của mình có thuộc diện bắt buộc phải đăng ký hay không là vô cùng quan trọng.
Khái niệm Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh bạn cần biết
Nhiều người thường gọi chung là “giấy phép kinh doanh”, nhưng về mặt pháp lý, văn bản bạn nhận được sau khi hoàn tất thủ tục là “Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh”. Đây là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, ghi lại những thông tin cơ bản và hợp pháp về một doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh.
Nó được xem như “giấy khai sinh”, là cơ sở pháp lý đầu tiên để cá nhân, tổ chức được phép hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật. Trên giấy chứng nhận sẽ có các thông tin quan trọng như tên, địa chỉ trụ sở, mã số thuế, người đại diện theo pháp luật, vốn điều lệ và ngành nghề kinh doanh đã đăng ký.
Hộ kinh doanh cá thể có cần giấy phép kinh doanh không? Các trường hợp được miễn trừ
Câu trả lời là CÓ, hầu hết các hộ kinh doanh cá thể đều phải thực hiện thủ tục đăng ký để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Tuy nhiên, pháp luật cũng có những trường hợp miễn trừ.
Theo quy định tại Khoản 2, Điều 79, Nghị định 01/2021/NĐ-CP, các trường hợp sau đây không cần đăng ký kinh doanh:
- Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối.
- Những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến (kinh doanh lưu động).
- Người kinh doanh thời vụ (chỉ bán hoa, quà vào các dịp lễ, Tết).
- Người làm dịch vụ có thu nhập thấp như: bán vé số, đánh giày, sửa khóa, trông giữ xe…
Nếu hoạt động kinh doanh của bạn không thuộc các trường hợp trên, bạn bắt buộc phải tiến hành đăng ký kinh doanh.
Bước quan trọng nhất: Lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp (Hộ cá thể vs Công ty)
Việc lựa chọn mô hình kinh doanh ngay từ đầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô, trách nhiệm pháp lý, và nghĩa vụ thuế của bạn trong tương lai. Hai hình thức phổ biến nhất cho người mới bắt đầu là Hộ kinh doanh cá thể và Công ty.
Bảng so sánh nhanh ưu và nhược điểm
| Tiêu chí | Hộ kinh doanh cá thể | Công ty (TNHH, Cổ phần, DNTN) |
|---|---|---|
| Tư cách pháp nhân | Không có | Có tư cách pháp nhân |
| Trách nhiệm pháp lý | Vô hạn (chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản) | Hữu hạn (chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp) |
| Quy mô | Thường nhỏ, dưới 10 lao động | Không giới hạn |
| Chủ sở hữu | Một cá nhân hoặc các thành viên một hộ gia đình | Có thể một hoặc nhiều chủ sở hữu |
| Thủ tục đăng ký | Đơn giản, nhanh chóng | Phức tạp hơn, nhiều giấy tờ hơn |
| Chế độ kế toán | Đơn giản, có thể theo phương pháp khoán | Phức tạp, phải có sổ sách, báo cáo tài chính |
| Con dấu | Không bắt buộc | Bắt buộc (doanh nghiệp tự khắc) |
Khi nào nên chọn đăng ký Hộ kinh doanh cá thể?
Bạn nên chọn mô hình này khi:
- Kinh doanh nhỏ lẻ, tại một địa điểm cố định (cửa hàng tạp hóa, quán ăn, shop thời trang…).
- Quy mô lao động dưới 10 người.
- Muốn thủ tục đơn giản, chi phí thấp và chế độ kế toán gọn nhẹ.
Khi nào nên thành lập Công ty (TNHH, Cổ phần, Doanh nghiệp tư nhân)?
Bạn nên cân nhắc thành lập công ty khi:
- Muốn kinh doanh quy mô lớn, chuyên nghiệp và không giới hạn địa điểm.
- Cần huy động vốn từ nhiều nhà đầu tư.
- Muốn giới hạn trách nhiệm tài sản trong phạm vi vốn góp để giảm thiểu rủi ro.
- Cần có tư cách pháp nhân để dễ dàng ký kết hợp đồng lớn, xuất hóa đơn VAT cho đối tác.
Hướng dẫn chi tiết cách đăng ký giấy phép kinh doanh cho Hộ Cá Thể (A-Z)
Đây là lựa chọn phổ biến nhất cho các cá nhân khởi nghiệp với quy mô nhỏ. Quy trình khá đơn giản và bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện.
Điều kiện đăng ký kinh doanh cá thể cần đáp ứng
- Là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Không thuộc các trường hợp bị cấm quản lý doanh nghiệp (cán bộ, công chức, viên chức…).
- Chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh duy nhất trên phạm vi toàn quốc.
Hồ sơ đăng ký kinh doanh cá thể cần chuẩn bị những gì? (Kèm mẫu đơn)
Một bộ hồ sơ đầy đủ bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh: Theo mẫu quy định tại Phụ lục III-1, Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT.
- Bản sao hợp lệ CCCD/CMND/Hộ chiếu của chủ hộ kinh doanh hoặc các thành viên hộ gia đình.
- Bản sao hợp đồng thuê nhà/mượn nhà hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng hợp pháp địa điểm kinh doanh.
- Văn bản ủy quyền (nếu bạn nhờ người khác đi nộp hộ) kèm bản sao CCCD/CMND của người được ủy quyền.
Quy trình 3 bước đăng ký tại Phòng Tài chính – Kế hoạch Quận/Huyện
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Bạn chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ đã liệt kê ở trên. Hãy chắc chắn rằng mọi thông tin kê khai đều chính xác, đặc biệt là tên hộ kinh doanh, địa chỉ, và mã ngành kinh tế.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Bạn mang bộ hồ sơ đến Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân cấp Quận/Huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh. Đây chính là địa điểm đăng ký giấy phép kinh doanh cho hộ cá thể.
Bước 3: Nhận kết quả
Sau khi nhận hồ sơ, cán bộ sẽ trao giấy biên nhận. Nếu hồ sơ hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc, bạn sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Nếu hồ sơ cần sửa đổi, bạn sẽ nhận được thông báo bằng văn bản nêu rõ lý do.
Chi phí làm giấy phép kinh doanh hộ cá thể và thời gian chờ đợi
- Lệ phí đăng ký: Khoảng 100.000 VNĐ (tùy theo quy định của từng địa phương).
- Thời gian làm giấy phép kinh doanh: 03 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ hợp lệ.
- Lệ phí môn bài: Sau khi có giấy phép, bạn cần nộp lệ phí môn bài. Mức đóng phụ thuộc vào doanh thu hàng năm.
Hướng dẫn thủ tục đăng ký giấy phép kinh doanh cho Công Ty theo Luật Doanh nghiệp 2020
Thủ tục thành lập công ty phức tạp hơn so với hộ kinh doanh, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020.
Chuẩn bị hồ sơ thành lập doanh nghiệp (Mẫu đơn, điều lệ, danh sách thành viên…)
Một bộ hồ sơ đăng ký doanh nghiệp (ví dụ công ty TNHH) thường bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp (theo mẫu).
- Điều lệ công ty: Đây là “hiến pháp” của công ty, quy định cách thức hoạt động.
- Danh sách thành viên (đối với công ty TNHH 2 thành viên trở lên) hoặc danh sách cổ đông sáng lập (đối với công ty cổ phần).
- Bản sao hợp lệ CCCD/CMND/Hộ chiếu của người đại diện theo pháp luật và các thành viên/cổ đông.
- Giấy ủy quyền cho người đi nộp hồ sơ (nếu có).
Quy trình 4 bước nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch và Đầu tư
Bước 1: Chuẩn bị thông tin và hồ sơ
Bạn cần xác định rõ: Tên công ty, địa chỉ trụ sở, ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ, người đại diện theo pháp luật. Sau đó soạn thảo bộ hồ sơ như đã nêu ở trên.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Hồ sơ được nộp tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh/thành phố nơi công ty đặt trụ sở chính. Hiện nay, hầu hết các địa phương đều khuyến khích nộp hồ sơ online.
Bước 3: Nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, nếu hồ sơ hợp lệ, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ cấp Giấy chứng nhận.
Bước 4: Công bố nội dung đăng ký doanh nghiệp
Sau khi được cấp giấy chứng nhận, doanh nghiệp phải công bố công khai thông tin trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trong vòng 30 ngày.
Chi phí và thời gian hoàn tất thủ tục thành lập công ty
- Lệ phí nhà nước: 50.000 VNĐ (nộp online) hoặc 100.000 VNĐ (nộp trực tiếp).
- Phí công bố thông tin: 100.000 VNĐ.
- Phí khắc con dấu doanh nghiệp: Khoảng 450.000 VNĐ.
- Thời gian hoàn tất: 03 – 05 ngày làm việc.
Đăng ký giấy phép kinh doanh online qua Cổng thông tin Quốc gia: Nhanh hơn, tiện hơn
Việc đăng ký giấy phép kinh doanh online đang trở thành xu hướng nhờ sự tiện lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí. Cả hộ kinh doanh và doanh nghiệp đều có thể thực hiện qua Cổng thông tin Quốc gia.
Hướng dẫn từng bước đăng ký trực tuyến cho cả Hộ kinh doanh và Doanh nghiệp
- Truy cập website: Vào Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp tại địa chỉ
dangkykinhdoanh.gov.vn. - Tạo tài khoản: Bạn cần tạo một tài khoản đăng ký kinh doanh hoặc sử dụng chữ ký số công cộng.
- Kê khai thông tin: Chọn loại hình (hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp) và điền đầy đủ thông tin theo các biểu mẫu trực tuyến.
- Tải lên hồ sơ: Scan các giấy tờ cần thiết (CCCD, hợp đồng thuê nhà…) và tải lên hệ thống dưới dạng file PDF.
- Ký xác thực và nộp hồ sơ: Dùng chữ ký số hoặc tài khoản đăng ký kinh doanh để xác thực và nộp hồ sơ.
- Thanh toán lệ phí: Thanh toán lệ phí trực tuyến qua cổng thanh toán điện tử.
- Theo dõi và nhận kết quả: Theo dõi tình trạng xử lý hồ sơ qua email và nhận kết quả trực tuyến hoặc tại bộ phận một cửa.
Những lưu ý khi thực hiện thủ tục online để tránh bị trả hồ sơ
- Scan hồ sơ phải rõ nét, đầy đủ các trang.
- Tên file đính kèm cần đặt tương ứng với tên của loại giấy tờ.
- Kiểm tra kỹ thông tin trước khi nhấn nút nộp để tránh sai sót.
- Đảm bảo chữ ký số còn hiệu lực (nếu sử dụng).
Những việc quan trọng cần làm ngay sau khi có giấy phép kinh doanh
Nhận được giấy phép mới chỉ là bước khởi đầu. Để đi vào hoạt động hợp pháp, bạn cần thực hiện ngay các công việc sau:
Khắc con dấu doanh nghiệp (Đối với công ty)
Doanh nghiệp có quyền tự quyết định về hình thức, số lượng và nội dung con dấu. Sau khi khắc dấu, doanh nghiệp không cần thông báo mẫu dấu với cơ quan đăng ký kinh doanh như trước đây.
Kê khai và nộp lệ phí môn bài
Đây là nghĩa vụ thuế bắt buộc. Doanh nghiệp và hộ kinh doanh phải kê khai và nộp lệ phí môn bài cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp trong thời hạn quy định.
Mở tài khoản ngân hàng và thông báo với cơ quan thuế
Doanh nghiệp cần mở một tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch và sau đó thông báo số tài khoản này với Sở Kế hoạch và Đầu tư.
Mua chữ ký số điện tử và đăng ký nộp thuế điện tử
Chữ ký số (token) là công cụ bắt buộc để kê khai, nộp thuế điện tử, giao dịch BHXH và thực hiện các thủ tục hải quan online.
Đặt in và thông báo phát hành hóa đơn
Doanh nghiệp cần làm thủ tục đặt in hóa đơn GTGT hoặc đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử để có thể xuất hóa đơn cho khách hàng.
Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ) về đăng ký kinh doanh
Đặt tên hộ kinh doanh, công ty như thế nào cho đúng luật?
Tên phải được viết bằng tiếng Việt, có thể kèm chữ số và ký hiệu, phải bao gồm loại hình (“Hộ kinh doanh”, “Công ty TNHH”…) và tên riêng. Tên riêng không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên đã đăng ký trước đó trên phạm vi toàn quốc.
Đăng ký nhiều ngành nghề kinh doanh được không?
Hoàn toàn được. Bạn có thể đăng ký nhiều ngành nghề kinh doanh khác nhau miễn là chúng không thuộc danh mục ngành nghề cấm kinh doanh. Bạn chỉ cần ghi một ngành nghề kinh doanh chính.
Địa chỉ trụ sở có thể đặt tại chung cư, nhà tập thể không?
Theo Luật Nhà ở, căn hộ chung cư chỉ có mục đích để ở, không được sử dụng vào mục đích kinh doanh. Do đó, bạn không thể đặt địa chỉ trụ sở công ty tại đây. Tuy nhiên, một số tòa nhà chung cư có khu vực thương mại (shophouse) thì vẫn được phép.
Bao lâu thì nhận được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh?
Thông thường, thời gian xử lý hồ sơ là 03 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền nhận được bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ.
Việc đăng ký giấy phép kinh doanh là bước khởi đầu quan trọng, đặt nền móng pháp lý vững chắc cho sự phát triển của bạn. Mặc dù có nhiều bước, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ và nắm rõ quy trình như đã hướng dẫn, bạn hoàn toàn có thể tự mình hoàn tất thủ tục một cách nhanh chóng. Chúc bạn khởi nghiệp thành công và thuận lợi trên con đường kinh doanh của mình.
Nếu bạn cần hỗ trợ chuyên sâu hoặc muốn tiết kiệm thời gian, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi tại Luật Dân Việt để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ đăng ký kinh doanh trọn gói, nhanh chóng!
Thông tin liên hệ:
- Hà Nội:
- 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội
- Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
