Bạn đang ấp ủ kế hoạch khởi nghiệp nhưng bối rối trước các quy định pháp lý? Đừng lo lắng! Việc nắm rõ các điều kiện thành lập công ty là bước đệm vững chắc cho sự thành công của doanh nghiệp. Bài viết này sẽ là kim chỉ nam, tổng hợp 5 điều kiện BẮT BUỘC theo Luật Doanh nghiệp 2020 và cập nhật mới nhất năm 2024. Nắm vững những yêu cầu cốt lõi này sẽ giúp bạn khởi đầu suôn sẻ, tránh mọi rủi ro không đáng có và tự tin xây dựng doanh nghiệp của riêng mình.
5 Điều kiện tiên quyết để thành lập công ty thành công trong năm 2024
Để biến ý tưởng kinh doanh thành hiện thực một cách hợp pháp, bạn cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp lý cơ bản. Đây là những nền tảng quan trọng, đảm bảo doanh nghiệp của bạn được công nhận và bảo vệ bởi pháp luật. Dưới đây là 5 điều kiện cốt lõi mà bất kỳ nhà sáng lập nào cũng phải tuân thủ.
Điều kiện 1: Lựa chọn tên công ty – Độc nhất và đúng luật
Tên công ty không chỉ là thương hiệu mà còn là yếu tố pháp lý bắt buộc. Tên phải được viết bằng tiếng Việt, có thể kèm theo chữ số và ký hiệu, và phải phát âm được. Quan trọng nhất, tên công ty phải đảm bảo hai yếu tố:
- Không trùng lặp hoặc gây nhầm lẫn: Tên bạn chọn không được trùng hoàn toàn với tên của doanh nghiệp đã đăng ký trên phạm vi toàn quốc. Nó cũng không được gây nhầm lẫn với các tên đã có, ví dụ như khác biệt chỉ một vài ký tự nhỏ hoặc thêm các hậu tố không mang tính phân biệt (như “Tân”, “Mới”).
- Không vi phạm quy định: Tên không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc. Đồng thời, không được sử dụng tên cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân để làm toàn bộ hoặc một phần tên riêng của doanh nghiệp.
Để chắc chắn, bạn nên kiểm tra tên dự kiến trên Cổng thông tin Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trước khi nộp hồ sơ.
Điều kiện 2: Xác định địa chỉ trụ sở chính hợp lệ
Địa chỉ trụ sở chính là địa điểm liên lạc, giao dịch của công ty trên lãnh thổ Việt Nam. Địa chỉ này phải được xác định rõ ràng, bao gồm số nhà, ngách, hẻm, ngõ, đường phố hoặc thôn, xóm, xã, phường, thị trấn, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Một lưu ý quan trọng về điều kiện để mở công ty là pháp luật không cho phép đặt trụ sở chính tại nhà chung cư hoặc nhà tập thể nếu chúng chỉ có chức năng để ở. Trường hợp chung cư có khu vực được cấp phép làm văn phòng thương mại thì bạn hoàn toàn có thể đặt trụ sở tại đó.
Điều kiện 3: Đăng ký ngành nghề kinh doanh phù hợp
Bạn phải xác định rõ lĩnh vực hoạt động của mình và đăng ký mã ngành kinh doanh tương ứng theo Hệ thống ngành kinh tế của Việt Nam. Việc này giúp cơ quan nhà nước quản lý và cũng là cơ sở để bạn xuất hóa đơn và thực hiện các giao dịch.
Các ngành nghề được chia làm hai loại chính:
- Ngành, nghề kinh doanh không có điều kiện: Doanh nghiệp được tự do kinh doanh sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
- Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện: Doanh nghiệp phải đáp ứng thêm các yêu cầu về vốn pháp định, chứng chỉ hành nghề, giấy phép con, hoặc các điều kiện khác tùy theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Bạn có thể thực hiện tra cứu mã ngành kinh doanh trên các cổng thông tin điện tử để lựa chọn chính xác.
Điều kiện 4: Vốn điều lệ – Không chỉ là con số
Vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản do các thành viên, cổ đông đã góp hoặc cam kết góp khi thành lập công ty. Đây là một trong những điều kiện thành lập công ty quan trọng, thể hiện sự cam kết tài chính của chủ sở hữu đối với doanh nghiệp và các đối tác.
Pháp luật hiện hành không quy định mức vốn điều lệ tối thiểu cho hầu hết các ngành nghề, trừ một số lĩnh vực kinh doanh có điều kiện (ví dụ: kinh doanh bất động sản, dịch vụ tài chính). Tuy nhiên, bạn cần đăng ký một mức vốn hợp lý, phù hợp với quy mô và kế hoạch kinh doanh, vì nó liên quan đến lệ phí môn bài phải đóng hàng năm.
Chủ sở hữu phải góp đủ số vốn đã đăng ký trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Điều kiện 5: Người đại diện theo pháp luật – Ai có thể đảm nhận?
Người đại diện theo pháp luật là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp. Người này có thể giữ chức danh Giám đốc, Tổng Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị, hoặc Chủ tịch Hội đồng thành viên.
Người đại diện phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Không thuộc đối tượng bị cấm quản lý và thành lập doanh nghiệp theo quy định.
- Phải thường trú tại Việt Nam. Nếu xuất cảnh khỏi Việt Nam, phải ủy quyền bằng văn bản cho người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.
So sánh điều kiện thành lập các loại hình doanh nghiệp phổ biến
Việc lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp ảnh hưởng lớn đến cơ cấu tổ chức, trách nhiệm pháp lý và khả năng huy động vốn. Dưới đây là so sánh các điều kiện thành lập doanh nghiệp phổ biến nhất.
Điều kiện thành lập công ty TNHH (Một thành viên & Hai thành viên trở lên)
- Công ty TNHH Một thành viên: Do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu. Chủ sở hữu chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ.
- Công ty TNHH Hai thành viên trở lên: Có từ 02 đến 50 thành viên là tổ chức, cá nhân. Thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi số vốn đã góp. Đây là loại hình phổ biến cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Điều kiện thành lập công ty Cổ phần
Công ty cổ phần là loại hình doanh nghiệp có cấu trúc phức tạp hơn, phù hợp cho việc kêu gọi vốn đầu tư rộng rãi.
- Số lượng cổ đông: Tối thiểu là 03 và không hạn chế số lượng tối đa.
- Vốn điều lệ: Được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần.
- Trách nhiệm pháp lý: Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về nợ và các nghĩa vụ tài sản khác trong phạm vi số vốn đã góp.
- Phát hành cổ phiếu: Đây là loại hình duy nhất được quyền phát hành cổ phiếu để huy động vốn.
Điều kiện thành lập Doanh nghiệp tư nhân
Đây là loại hình đơn giản nhất, do một cá nhân duy nhất làm chủ.
- Chủ sở hữu: Một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp (trách nhiệm vô hạn).
- Tính pháp nhân: Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân.
- Giới hạn: Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân.
Bảng tổng hợp so sánh nhanh các loại hình doanh nghiệp
| Tiêu chí | Doanh nghiệp tư nhân | Công ty TNHH (2 TV trở lên) | Công ty Cổ phần |
|---|---|---|---|
| Số lượng thành viên | 1 cá nhân | 2 – 50 thành viên/cổ đông | Tối thiểu 3, không giới hạn |
| Trách nhiệm tài sản | Vô hạn (toàn bộ tài sản) | Hữu hạn (trong phạm vi vốn góp) | Hữu hạn (trong phạm vi vốn góp) |
| Tư cách pháp nhân | Không | Có | Có |
| Khả năng huy động vốn | Hạn chế | Hạn chế (chỉ trong các thành viên) | Rộng rãi (phát hành cổ phiếu) |
Hướng dẫn chi tiết hồ sơ và thủ tục thành lập công ty từ A-Z
Sau khi đã nắm vững các điều kiện thành lập công ty, bước tiếp theo là chuẩn bị hồ sơ và thực hiện các thủ tục pháp lý. Quy trình này đòi hỏi sự chính xác và cẩn thận để tránh bị trả lại hồ sơ.
Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ thành lập công ty
Một bộ hồ sơ doanh nghiệp cơ bản bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp (theo mẫu quy định).
- Điều lệ công ty.
- Danh sách thành viên (đối với công ty TNHH 2 thành viên trở lên) hoặc danh sách cổ đông sáng lập (đối với công ty cổ phần).
- Bản sao hợp lệ các giấy tờ cá nhân:
- CCCD/CMND/Hộ chiếu của các thành viên, cổ đông sáng lập là cá nhân.
- Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc quyết định thành lập của thành viên, cổ đông là tổ chức.
- Giấy ủy quyền (nếu người nộp hồ sơ không phải là người đại diện theo pháp luật).
Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư
Bạn có thể nộp hồ sơ qua hai hình thức chính:
- Nộp trực tiếp: Tại Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh/thành phố nơi doanh nghiệp đặt trụ sở.
- Nộp trực tuyến: Thông qua Cổng thông tin Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Hình thức thủ tục đăng ký kinh doanh online ngày càng phổ biến vì sự tiện lợi và nhanh chóng.
Thời gian xử lý hồ sơ là 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Bước 3: Nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và khắc con dấu
Nếu hồ sơ hợp lệ, bạn sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đồng thời là mã số thuế của công ty. Sau đó, bạn tiến hành khắc con dấu công ty (dấu tròn). Theo quy định mới, doanh nghiệp có quyền quyết định về hình thức, số lượng và nội dung con dấu.
Bước 4: Những việc cần làm ngay sau khi có giấy phép kinh doanh
Hành trình khởi nghiệp chưa dừng lại ở việc nhận giấy phép. Để chính thức đi vào hoạt động, bạn cần hoàn tất các thủ tục sau:
- Treo biển hiệu công ty tại trụ sở chính.
- Mở tài khoản ngân hàng và thông báo số tài khoản với cơ quan đăng ký kinh doanh.
- Mua chữ ký số (token) để thực hiện nộp thuế điện tử.
- Kê khai và nộp lệ phí môn bài.
- Đăng ký phát hành hóa đơn điện tử.
- Góp đủ vốn điều lệ trong thời hạn 90 ngày.
Chi phí thành lập công ty và những câu hỏi thường gặp (FAQ)
Hiểu rõ về chi phí và các thắc mắc phổ biến sẽ giúp bạn chủ động hơn trong quá trình chuẩn bị.
Dự toán các khoản chi phí thành lập công ty bạn cần biết
Tổng chi phí thành lập công ty có thể thay đổi tùy thuộc vào dịch vụ bạn sử dụng, nhưng về cơ bản sẽ bao gồm các khoản lệ phí nhà nước và chi phí ban đầu sau:
- Lệ phí đăng ký doanh nghiệp: 50.000 VNĐ (nộp online).
- Phí công bố nội dung đăng ký doanh nghiệp: 100.000 VNĐ.
- Chi phí khắc con dấu: Khoảng 250.000 – 450.000 VNĐ.
- Chi phí mua chữ ký số (Token): Khoảng 1.000.000 – 1.800.000 VNĐ/năm.
- Chi phí phát hành hóa đơn điện tử: Tùy thuộc vào nhà cung cấp.
- Lệ phí môn bài:
- Vốn điều lệ trên 10 tỷ đồng: 3.000.000 VNĐ/năm.
- Vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở xuống: 2.000.000 VNĐ/năm.
- Doanh nghiệp thành lập từ ngày 25/02/2020 được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên.
FAQ 1: Vốn điều lệ tối thiểu là bao nhiêu và khi nào phải góp đủ?
Như đã đề cập, pháp luật không yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu với đa số ngành nghề. Bạn nên đăng ký mức vốn phù hợp với khả năng tài chính và quy mô dự kiến. Thời hạn góp đủ vốn là 90 ngày kể từ ngày được cấp giấy phép kinh doanh.
FAQ 2: Một người có thể đứng tên làm giám đốc nhiều công ty không?
Pháp luật không cấm một cá nhân làm giám đốc hoặc người đại diện theo pháp luật cho nhiều công ty (trừ một số trường hợp đặc biệt như Giám đốc công ty luật). Tuy nhiên, người đó phải đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ tại mỗi công ty.
FAQ 3: Ngành nghề kinh doanh có điều kiện là gì và cần giấy phép gì thêm?
Đây là những ngành nghề mà để hoạt động, ngoài giấy phép kinh doanh, doanh nghiệp phải đáp ứng thêm các điều kiện về an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức, sức khỏe cộng đồng. Ví dụ: dịch vụ kế toán, kinh doanh vận tải, sản xuất thực phẩm… Tùy từng ngành, bạn sẽ cần xin thêm Giấy phép đủ điều kiện kinh doanh, Chứng chỉ hành nghề…
FAQ 4: Có bắt buộc phải có kế toán trưởng ngay khi thành lập không?
Theo Luật Kế toán, doanh nghiệp phải bố trí người làm kế toán hoặc thuê dịch vụ kế toán. Không bắt buộc phải có chức danh kế toán trưởng ngay lập tức, đặc biệt là với các doanh nghiệp siêu nhỏ. Tuy nhiên, việc tổ chức công tác kế toán và báo cáo thuế là bắt buộc ngay từ khi đi vào hoạt động.
Việc nắm rõ các điều kiện thành lập công ty là bước đệm vững chắc cho sự thành công của doanh nghiệp. Từ việc chọn tên, xác định vốn điều lệ, đến chuẩn bị hồ sơ, mỗi yếu tố đều đóng vai trò quan trọng. Hy vọng rằng với hướng dẫn chi tiết này, bạn đã có đủ thông tin và sự tự tin để bắt đầu hành trình khởi nghiệp của mình một cách thuận lợi và đúng pháp luật trong năm 2024.
Bạn vẫn còn thắc mắc hoặc cần hỗ trợ chuyên nghiệp để hoàn tất thủ tục nhanh chóng? Với kinh nghiệm đồng hành cùng hàng ngàn doanh nghiệp, chúng tôi tại Luật Dân Việt tự tin mang đến giải pháp tối ưu. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và nhận gói dịch vụ thành lập công ty trọn gói với chi phí tối ưu nhất!
Thông tin liên hệ Luật Dân Việt – Tư vấn pháp lý hàng đầu Việt Nam:
- Hà Nội:
- 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội
- Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
⚖️ Luật Dân Việt tư vấn điều kiện & quy trình thành lập công ty phù hợp pháp luật hiện hành.
