Việc khai thuế đối với Nhà thầu nước ngoài, Nhà thầu phụ nước ngoài nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, nộp thuế TNDN theo tỷ lệ % tính trên doanh thu (thường được gọi là phương pháp hỗn hợp) là một trong những nghiệp vụ phức tạp, thường gây nhiều nhầm lẫn cho doanh nghiệp Việt Nam. Sai sót trong quá trình này không chỉ dẫn đến rủi ro bị truy thu, phạt chậm nộp mà còn ảnh hưởng đến chi phí và dòng tiền của doanh nghiệp.
Bài viết này sẽ cung cấp một hướng dẫn toàn diện, từng bước chi tiết từ việc xác định đối tượng, cách tính thuế, đến thủ tục kê khai với mẫu 01/NTNN, giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định và tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.
Giải mã phương pháp khai thuế nhà thầu đặc biệt: GTGT khấu trừ, TNDN theo tỷ lệ %
Đây là một phương pháp đặc thù trong hệ thống thuế FCT Việt Nam, kết hợp hai cách tính thuế khác nhau cho hai sắc thuế chính là thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
Thế nào là phương pháp khai thuế nhà thầu hỗn hợp?
Phương pháp khai thuế nhà thầu hỗn hợp là trường hợp Nhà thầu nước ngoài, Nhà thầu phụ nước ngoài đăng ký nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ nhưng lại nộp thuế TNDN theo phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu tính thuế. Đây là sự kết hợp giữa phương pháp kê khai và phương pháp trực tiếp, tạo nên một cơ chế linh hoạt nhưng cũng đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về luật định.
Cơ sở pháp lý chính cho phương pháp này là Thông tư 103/2014/TT-BTC, văn bản quan trọng nhất hướng dẫn tính thuế nhà thầu nước ngoài.
Đối tượng và điều kiện áp dụng phương pháp khai thuế này là gì?
Để được áp dụng phương pháp hỗn hợp, nhà thầu nước ngoài hoặc nhà thầu phụ nước ngoài phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:
-
Đối với thuế GTGT (phương pháp khấu trừ):
- Có cơ sở thường trú tại Việt Nam, hoặc là đối tượng cư trú tại Việt Nam.
- Thời gian kinh doanh tại Việt Nam theo hợp đồng nhà thầu, hợp đồng nhà thầu phụ từ 183 ngày trở lên kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực.
- Thực hiện chế độ kế toán Việt Nam, đã được cấp mã số thuế và thực hiện kê khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ với cơ quan thuế.
-
Đối với thuế TNDN (tỷ lệ % trên doanh thu):
- Nhà thầu không đáp ứng được một trong các điều kiện để nộp thuế TNDN theo phương pháp kê khai (ví dụ: không xác định được doanh thu và chi phí để tính thu nhập chịu thuế).
Khi đáp ứng đủ các điều kiện trên, nhà thầu nước ngoài sẽ tự kê khai thuế GTGT hàng tháng/quý nhưng bên Việt Nam sẽ khấu trừ và kê khai thay thuế TNDN theo từng lần phát sinh hoặc hàng tháng.
So sánh nhanh với phương pháp trực tiếp và phương pháp kê khai toàn phần
Để hiểu rõ hơn về tính ưu việt và đặc thù của phương pháp hỗn hợp, chúng ta hãy cùng so sánh nhanh với hai phương pháp còn lại.
| Tiêu chí | Phương pháp Kê khai (Toàn phần) | Phương pháp Trực tiếp | Phương pháp Hỗn hợp |
|---|---|---|---|
| Thuế GTGT | Nộp theo phương pháp khấu trừ. | Nộp theo tỷ lệ % trên doanh thu. | Nộp theo phương pháp khấu trừ. |
| Thuế TNDN | Nộp 20% trên lợi nhuận (Doanh thu – Chi phí). | Nộp theo tỷ lệ % trên doanh thu. | Nộp theo tỷ lệ % trên doanh thu. |
| Điều kiện | Đáp ứng đầy đủ điều kiện về cơ sở thường trú, chế độ kế toán Việt Nam. | Không đáp ứng điều kiện của phương pháp kê khai. | Đáp ứng điều kiện nộp GTGT khấu trừ nhưng không đáp ứng điều kiện kê khai TNDN. |
| Ưu điểm | Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, được quyết toán TNDN dựa trên chi phí thực tế. | Đơn giản, không cần hạch toán kế toán Việt Nam. | Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, đơn giản hóa việc tính thuế TNDN. |
| Nhược điểm | Phức tạp, phải duy trì hệ thống kế toán đầy đủ. | Thuế suất TNDN tính trên doanh thu có thể cao hơn so với tính trên lợi nhuận. | Vẫn cần hệ thống kế toán cho GTGT, TNDN tính trên doanh thu. |
Hướng dẫn chi tiết 4 bước kê khai và nộp thuế nhà thầu theo phương pháp hỗn hợp
Tại Luật Dân Việt, với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, chúng tôi khuyến nghị thực hiện quy trình 4 bước sau để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khai thuế nhà thầu và thông báo với cơ quan thuế
Trước khi tiến hành, nhà thầu nước ngoài cần đăng ký với cơ quan thuế về việc áp dụng phương pháp nộp thuế GTGT khấu trừ. Hồ sơ đăng ký bao gồm:
- Tờ khai đăng ký thuế theo mẫu quy định.
- Bản sao không yêu cầu chứng thực hợp đồng nhà thầu, hợp đồng nhà thầu phụ.
Sau khi được cơ quan thuế chấp thuận, nhà thầu sẽ được cấp mã số thuế 10 số để tự kê khai thuế GTGT. Bên Việt Nam sẽ sử dụng mã số thuế 10 số này của nhà thầu để kê khai thay thuế TNDN.
Bước 2: Xác định doanh thu tính thuế TNDN và thuế GTGT
Doanh thu tính thuế là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong cách kê khai thuế nhà thầu nước ngoài.
- Đối với thuế GTGT: Doanh thu tính thuế GTGT là doanh thu chưa bao gồm thuế GTGT đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế.
- Đối với thuế TNDN: Doanh thu tính thuế TNDN là toàn bộ doanh thu chưa bao gồm thuế GTGT mà Nhà thầu nước ngoài nhận được, không trừ các khoản thuế phải nộp.
Trường hợp hợp đồng không tách riêng giá trị từng hoạt động kinh doanh, cơ quan thuế có quyền ấn định doanh thu tính thuế theo ngành nghề kinh doanh có thuế suất thuế nhà thầu nước ngoài cao nhất.
Bước 3: Cách tính số thuế GTGT và TNDN phải nộp chính xác
Cách tính thuế GTGT phải nộp:
Vì áp dụng phương pháp khấu trừ, công thức tính như sau:
Số thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Trong đó, thuế GTGT đầu ra được xác định dựa trên doanh thu tính thuế và thuế suất thuế GTGT tương ứng (0%, 5%, 10%).
Cách tính thuế TNDN phải nộp:
Áp dụng theo phương pháp tỷ lệ, công thức là:
Số thuế TNDN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNDN x Tỷ lệ % để tính thuế TNDN
Tỷ lệ % để tính thuế TNDN được quy định chi tiết tại Thông tư 103/2014/TT-BTC, tùy thuộc vào ngành nghề kinh doanh của nhà thầu. Ví dụ:
- Thương mại: 1%
- Dịch vụ, cho thuê máy móc thiết bị, bảo hiểm: 5%
- Lãi tiền vay: 5%
- Xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc thiết bị: 2%
- Hoạt động sản xuất, kinh doanh, vận chuyển khác: 2%
Bước 4: Hướng dẫn lập và nộp tờ khai thuế nhà thầu (mẫu 01/NTNN)
Đây là bước cuối cùng trong thủ tục nộp thuế nhà thầu nước ngoài.
- Đối với thuế GTGT: Nhà thầu nước ngoài tự kê khai theo Tờ khai thuế GTGT (mẫu 01/GTGT) hàng tháng hoặc hàng quý, tương tự như doanh nghiệp Việt Nam.
- Đối với thuế TNDN: Bên Việt Nam (bên ký hợp đồng) có trách nhiệm khấu trừ và kê khai thay cho nhà thầu nước ngoài. Tờ khai sử dụng là mẫu 01/NTNN ban hành kèm theo Thông tư 80/2021/TT-BTC.
Khi lập tờ khai 01/NTNN, bên Việt Nam cần điền đầy đủ thông tin của nhà thầu (bao gồm mã số thuế 10 số đã được cấp) và chỉ kê khai phần thuế TNDN, bỏ trống các chỉ tiêu liên quan đến thuế GTGT.
Những lưu ý quan trọng về hạch toán và tuân thủ pháp luật
Để tránh sai sót và tối ưu hóa quy trình, doanh nghiệp cần chú ý đến việc hạch toán, thời hạn nộp thuế và các quy định liên quan.
Cách hạch toán thuế nhà thầu nước ngoài theo phương pháp hỗn hợp
Việc hạch toán cần tách bạch rõ ràng giữa hai sắc thuế:
- Thuế TNDN nhà thầu nước ngoài: Khi khấu trừ, bên Việt Nam ghi giảm số tiền phải trả cho nhà thầu và ghi nhận là khoản phải nộp ngân sách nhà nước.
- Nợ TK 331 (Phải trả cho người bán)
- Có TK 3338 (Các loại thuế khác – Chi tiết thuế TNDN nhà thầu)
- Thuế GTGT: Do nhà thầu tự kê khai nên bên Việt Nam không cần hạch toán khoản thuế này. Hóa đơn dịch vụ mua từ nhà thầu nước ngoài (đã đăng ký nộp GTGT khấu trừ) sẽ là hóa đơn GTGT thông thường. Bên Việt Nam sẽ hạch toán thuế GTGT đầu vào như các giao dịch trong nước.
Thời hạn nộp tờ khai và nộp thuế cần ghi nhớ
- Thuế GTGT: Thời hạn nộp tờ khai và nộp thuế theo tháng hoặc quý, tuân thủ quy định chung về thuế GTGT.
- Thuế TNDN (do bên Việt Nam kê khai thay):
- Theo từng lần phát sinh: Chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế (ngày thanh toán cho nhà thầu).
- Theo tháng: Chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
Việc chậm nộp tờ khai hoặc chậm nộp tiền thuế đều sẽ bị xử phạt theo quy định của Luật Quản lý thuế.
Các sai sót thường gặp khi kê khai và cách khắc phục hiệu quả
Với kinh nghiệm tư vấn tại Luật Dân Việt, chúng tôi nhận thấy các doanh nghiệp thường mắc phải một số lỗi sau:
- Nhầm lẫn giữa các phương pháp: Áp dụng sai phương pháp (ví dụ: nhà thầu đủ điều kiện khấu trừ GTGT nhưng bên Việt Nam lại khai theo phương pháp trực tiếp).
- Khai cả hai loại thuế trên tờ 01/NTNN: Đây là sai lầm phổ biến. Với phương pháp hỗn hợp, tờ 01/NTNN chỉ dùng để khai thuế TNDN.
- Xác định sai doanh thu tính thuế: Không loại trừ các khoản không thuộc đối tượng chịu thuế hoặc áp sai tỷ giá.
- Quên đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ: Không làm thủ tục với cơ quan thuế để nhà thầu được cấp mã số thuế 10 số.
Cách khắc phục là rà soát lại các điều kiện của nhà thầu, đối chiếu với Thông tư hướng dẫn thuế nhà thầu nước ngoài (Thông tư 103/2014/TT-BTC và Thông tư 80/2021/TT-BTC) và thực hiện khai bổ sung, điều chỉnh nếu phát hiện sai sót.
Có được áp dụng miễn giảm thuế theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần không?
Có. Nhà thầu nước ngoài thuộc đối tượng của một Hiệp định tránh đánh thuế hai lần mà Việt Nam là thành viên có thể được miễn, giảm thuế TNDN theo quy định của Hiệp định đó.
Để được miễn, giảm, nhà thầu cần thực hiện thủ tục thông báo miễn, giảm thuế theo Hiệp định với cơ quan thuế. Lưu ý rằng Hiệp định thường chỉ áp dụng cho thuế TNDN (thuế thu nhập), không áp dụng cho thuế GTGT. Do đó, ngay cả khi được miễn thuế TNDN, nhà thầu vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế GTGT theo quy định.
Việc áp dụng đúng đắn phương pháp khai thuế đối với Nhà thầu nước ngoài, Nhà thầu phụ nước ngoài nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, nộp thuế TNDN theo tỷ lệ % tính trên doanh thu không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí và quản trị rủi ro. Bằng việc nắm vững các quy định về đối tượng, cách tính và thủ tục kê khai được trình bày, doanh nghiệp có thể tự tin thực hiện các giao dịch với nhà thầu nước ngoài, đảm bảo tuân thủ và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh.
Để được tư vấn chi tiết hơn về các trường hợp thuế nhà thầu phức tạp hoặc cần hỗ trợ pháp lý chuyên sâu, hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi tại Luật Dân Việt. Với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực kế toán thuế và đầu tư nước ngoài, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp tối ưu nhất cho doanh nghiệp của bạn.
Thông tin liên hệ Luật Dân Việt:
- Hà Nội: 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội & Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
Luật Dân Việt – Dịch vụ kê khai thuế nhà thầu nước ngoài trọn gói, song ngữ Việt – Anh, đúng quy định quốc tế.
