Nộp thừa tiền thuế, tiền phạt hay tiền chậm nộp là tình huống phổ biến mà nhiều cá nhân và doanh nghiệp gặp phải. Việc nắm vững thủ tục bù trừ số tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa không chỉ giúp bạn tối ưu hóa dòng tiền mà còn đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật, tránh các vướng mắc không đáng có với cơ quan thuế. Bài viết này của Luật Dân Việt sẽ cung cấp trọn bộ hướng dẫn chi tiết về thủ tục bù trừ số tiền nộp thừa vào các nghĩa vụ thuế tương lai hoặc hoàn trả theo quy định mới nhất năm 2025.
Cập nhật 2025: Khi nào bạn được quyền bù trừ tiền thuế nộp thừa?
Theo quy định tại Luật Quản lý thuế 2019 và được hướng dẫn chi tiết tại Thông tư 80/2021/TT-BTC, người nộp thuế (NNT) có quyền xử lý số tiền đã nộp lớn hơn nghĩa vụ phải nộp. Hiểu rõ các điều kiện và trường hợp cụ thể sẽ giúp kế toán doanh nghiệp và cá nhân chủ động trong việc quản lý tài chính của mình.
Điều kiện và các trường hợp được bù trừ theo quy định
Người nộp thuế có số tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa (gọi chung là khoản nộp thừa) sẽ được xử lý bù trừ hoặc hoàn trả. Các trường hợp bù trừ phổ biến bao gồm:
- Bù trừ tự động trên hệ thống: Cơ quan thuế sẽ tự động bù trừ khoản nộp thừa với khoản nợ hoặc khoản thu phát sinh của người nộp thuế nếu chúng có cùng nội dung kinh tế (tiểu mục) và cùng địa bàn thu ngân sách. Trong trường hợp này, NNT không cần phải nộp hồ sơ đề nghị bù trừ.
- Bù trừ theo đề nghị: Người nộp thuế có thể đề nghị bù trừ khoản nộp thừa của mình với khoản nợ hoặc khoản thu phát sinh của một người nộp thuế khác, với điều kiện người đề nghị không còn bất kỳ khoản nợ thuế nào.
- Bù trừ đối với tổ chức trả thu nhập: Khi quyết toán thuế TNCN, nếu có số thuế nộp thừa, tổ chức trả thu nhập sẽ thực hiện bù trừ giữa số nộp thừa của cá nhân này với số còn phải nộp của cá nhân khác. Sau khi bù trừ, nếu còn thừa, tổ chức có trách nhiệm trả lại cho cá nhân ủy quyền quyết toán.
Thời điểm xác định khoản nộp thừa để xử lý bù trừ hoặc hoàn thuế
Thời điểm xác định khoản nộp thừa là căn cứ quan trọng để bắt đầu quy trình xử lý. Theo Thông tư 80/2021/TT-BTC, thời điểm này được quy định như sau:
- Đối với NNT tự khai, tự nộp: Thời điểm được xác định là ngày NNT đã thực nộp tiền vào Ngân sách Nhà nước (NSNN). Nếu nộp tiền trước ngày nộp hồ sơ khai thuế, thời điểm xác định sẽ là ngày nộp hồ sơ.
- Đối với NNT nộp thuế theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền: Thời điểm xác định là ngày đã nộp tiền vào NSNN. Nếu nộp tiền trước ngày có thông báo, thì thời điểm xác định là ngày ban hành thông báo.
- Đối với NNT nộp thuế theo quyết định của cơ quan thuế: Tương tự, thời điểm xác định là ngày đã nộp tiền. Nếu nộp trước ngày ra quyết định, thời điểm sẽ là ngày ban hành quyết định.
Phân biệt các loại thuế được áp dụng bù trừ phổ biến: Thuế TNCN, TNDN, và GTGT
Việc áp dụng bù trừ nghĩa vụ thuế có thể thực hiện với nhiều loại thuế khác nhau, phổ biến nhất là thuế thu nhập cá nhân (TNCN), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và thuế giá trị gia tăng (GTGT).
- Bù trừ thuế TNCN nộp thừa 2025: Thường phát sinh sau khi cá nhân hoặc tổ chức thực hiện quyết toán thuế cuối năm. Số tiền nộp thừa có thể được bù trừ vào kỳ thuế tiếp theo hoặc NNT có thể làm thủ tục hoàn thuế TNCN.
- Bù trừ thuế TNDN nộp thừa 2025: Doanh nghiệp có thể nộp thừa thuế TNDN do tạm nộp cao hơn số phải nộp khi quyết toán. Khoản này sẽ được tự động bù trừ vào nghĩa vụ thuế TNDN của các kỳ sau.
- Nộp thừa thuế GTGT 2025: Nếu số thuế GTGT đã nộp lớn hơn số phải nộp, doanh nghiệp được bù trừ vào kỳ sau. Nếu sau khi bù trừ vẫn còn thừa, doanh nghiệp có thể đề nghị hoàn thuế GTGT.
Hướng dẫn chi tiết trình tự và thủ tục bù trừ thuế nộp thừa 2025
Để thực hiện thủ tục bù trừ số tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa, NNT cần tuân thủ theo một trình tự cụ thể. Dưới đây là các bước chi tiết cập nhật theo quy định mới nhất cho năm 2025.
Bước 1: Chuẩn bị bộ hồ sơ đề nghị xử lý khoản nộp thừa đầy đủ
Một bộ hồ sơ bù trừ thuế nộp thừa 2025 đầy đủ và chính xác là yếu tố quyết định đến thời gian xử lý của cơ quan thuế.
Mẫu văn bản đề nghị xử lý số tiền thuế nộp thừa (Mẫu 01/DNXLNT ban hành kèm Thông tư 80/2021/TT-BTC)
Đây là tài liệu cốt lõi trong bộ hồ sơ. NNT cần điền đầy đủ và chính xác các thông tin sau vào Mẫu 01/DNXLNT:
- Thông tin của người nộp thuế.
- Thông tin về khoản nộp thừa (loại thuế, số tiền, kỳ tính thuế…).
- Đề nghị xử lý: Bù trừ cho khoản nợ nào, của ai, hoặc đề nghị hoàn trả.
- Hình thức hoàn trả (nếu có): chuyển khoản hoặc tiền mặt.
Các tài liệu pháp lý liên quan cần thiết khác (nếu có)
Tùy trường hợp cụ thể, NNT có thể cần cung cấp thêm các giấy tờ chứng minh như:
- Bản sao chứng từ nộp tiền vào NSNN.
- Tờ khai quyết toán thuế liên quan.
- Văn bản ủy quyền nếu không phải là người đại diện pháp luật trực tiếp thực hiện.
Bước 2: Nộp hồ sơ đến cơ quan thuế (Hướng dẫn cả online và trực tiếp)
NNT có thể lựa chọn một trong các hình thức nộp hồ sơ sau:
Nộp trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế
Đây là phương thức được khuyến khích vì sự tiện lợi và nhanh chóng. NNT đăng nhập vào tài khoản giao dịch thuế điện tử, lập và gửi hồ sơ theo định dạng điện tử. Hệ thống sẽ gửi thông báo xác nhận khi tiếp nhận hồ sơ thành công.
Nộp trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý hoặc qua đường bưu chính
NNT có thể mang hồ sơ giấy đến nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa của cơ quan thuế quản lý trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính. Cán bộ thuế sẽ tiếp nhận và cấp giấy hẹn trả kết quả.
Bước 3: Cơ quan thuế tiếp nhận và xử lý hồ sơ
Sau khi nhận được hồ sơ đầy đủ, cơ quan thuế sẽ tiến hành các bước nghiệp vụ để xử lý yêu cầu của bạn.
Thời hạn giải quyết hồ sơ theo quy định là bao lâu?
Theo quy định tại Thông tư 80/2021/TT-BTC, trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan thuế phải đối chiếu và xử lý yêu cầu của NNT.
Quy trình đối chiếu dữ liệu của cơ quan thuế
Cơ quan thuế sẽ đối chiếu thông tin NNT kê khai trên Mẫu 01/DNXLNT với dữ liệu trên hệ thống quản lý thuế.
- Nếu thông tin khớp đúng, cơ quan thuế sẽ thực hiện bù trừ theo đề nghị.
- Nếu thông tin không khớp, cơ quan thuế sẽ ban hành thông báo yêu cầu giải trình, bổ sung thông tin (Mẫu 01/TB-BSTT-NNT).
Bước 4: Nhận kết quả xử lý từ cơ quan thuế
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, nếu hồ sơ hợp lệ và thông tin khớp đúng, cơ quan thuế sẽ ban hành Thông báo về việc xử lý khoản nộp thừa (Mẫu 01/TB-XLBT) và gửi cho NNT. Thông báo này xác nhận việc bù trừ đã được thực hiện hoặc lý do không được chấp nhận.
Giải quyết các tình huống phát sinh và những lưu ý quan trọng
Trong quá trình thực hiện thủ tục, không ít cá nhân và doanh nghiệp gặp phải những vướng mắc. Với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều khách hàng, Luật Dân Việt xin chia sẻ một số giải pháp và lưu ý quan trọng.
Phải làm gì khi dữ liệu đề nghị bù trừ không khớp với hệ thống của cơ quan thuế?
Khi nhận được thông báo yêu cầu giải trình, bổ sung thông tin từ cơ quan thuế, bạn cần bình tĩnh rà soát lại toàn bộ hồ sơ, chứng từ.
- Bước 1: Đối chiếu lại tờ khai, chứng từ nộp tiền và Mẫu 01/DNXLNT đã nộp.
- Bước 2: Chuẩn bị văn bản giải trình, nêu rõ nguyên nhân sai lệch (nếu có) và cung cấp tài liệu chứng minh.
- Bước 3: Nộp văn bản giải trình cho cơ quan thuế trong thời hạn quy định. Thời gian giải trình không được tính vào thời hạn giải quyết hồ sơ của cơ quan thuế.
Cách xử lý khi đã bù trừ xong nhưng vẫn còn khoản nộp thừa
Trường hợp sau khi đã thực hiện bù trừ theo đề nghị mà vẫn còn khoản nộp thừa, người nộp thuế có hai lựa chọn:
- Tiếp tục để lại để bù trừ cho các nghĩa vụ thuế phát sinh trong tương lai.
- Lập hồ sơ đề nghị hoàn trả số tiền thuế nộp thừa theo quy định.
Lưu ý về việc bù trừ khoản nộp thừa với khoản nợ thuế của người nộp thuế khác
Pháp luật cho phép bù trừ khoản nộp thừa của bạn với khoản nợ của NNT khác, nhưng cần tuân thủ nghiêm ngặt điều kiện: bạn (người có khoản nộp thừa) phải không còn bất kỳ khoản nợ nào tại thời điểm đề nghị. Thủ tục này bắt buộc phải lập hồ sơ đề nghị (Mẫu 01/DNXLNT) gửi đến cơ quan thuế.
Phân biệt giữa thủ tục bù trừ và thủ tục hoàn thuế nộp thừa
Mặc dù đều là cách xử lý khoản nộp thừa, bù trừ và hoàn thuế là hai thủ tục khác nhau:
- Bù trừ thuế nộp thừa: Là việc dùng khoản nộp thừa để thanh toán cho một khoản nợ thuế hoặc nghĩa vụ thuế phát sinh của kỳ tiếp theo. Thủ tục thường đơn giản hơn, thậm chí có thể được thực hiện tự động.
- Thủ tục hoàn thuế nộp thừa 2025: Là việc NNT đề nghị cơ quan thuế trả lại khoản tiền đã nộp thừa sau khi đã bù trừ hết các khoản nợ. Thủ tục này đòi hỏi hồ sơ phức tạp hơn và có thể thuộc diện kiểm tra trước hoàn thuế.
Việc thực hiện đúng thủ tục bù trừ số tiền thuế, tiền chậm nộp, và tiền phạt nộp thừa không chỉ là quyền lợi mà còn là cách quản lý tài chính thông minh cho cá nhân và doanh nghiệp. Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn cập nhật cho năm 2025 và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, bạn có thể dễ dàng xử lý các khoản nộp thừa, đảm bảo dòng tiền và tránh các rủi ro pháp lý không cần thiết.
Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình thực hiện hoặc cần tư vấn pháp lý chuyên sâu để đảm bảo quyền lợi tối đa, hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi tại Luật Dân Việt để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác nhất!
Thông tin liên hệ:
- Hà Nội:
- 219 Trung Kính, Yên Hoà, Hà Nội
- Toà HH2, FLC Garden City, Đại Mỗ, Hà Nội
- Email: tuvanluatdanviet@gmail.com
- Hotline: 0858.111.929
Luật Dân Việt – Hỗ trợ lập hồ sơ bù trừ thuế, theo dõi kết quả xử lý nhanh.
